Patlıcan ( Solanum Melongena )

Patlıcanlar asıl olarak Hint yarımadasının aşağı bölgesine özgü olan bir meyvedir ve şimdi dünya genelinde farklı mutfaklarda bulunmaktadır. Genellikle bir sebze olarak kabul edilmekle birlikte, bu eşsiz görünümlü ürün, İngiltere'de “patlıcan” olarak bilinmektedir. Aynı zamanda brinjal, melongene ve gine kabağı olarak da adlandırılmaktadır. Bu mor veya siyah parlak meyveler, genel olarak oldukça küçük olmasına rağmen, yabani çeşitlerde oldukça büyük ebatlara ulaşabilmektedir. Bugün bende sizlere patlıcan meyvesinden bahsettim ve patlıcan nedir, ne işe yarar, kuru patlıcanın faydaları nelerdir, patlıcan suyunun yararları nelerdir, neye iyi gelir, zararları nelerdir, yan etkileri var mıdır gibi sorulara cevaplar aradım. İyi okumalar.

Patlıcan Nedir

Patlıcan;  patlıcangiller familyasında incelenen, ılık iklimlerde tek yıllık, tropik iklimlerde ise küçük bir ağaç şeklinde büyüyen çok yıllık bir kültür bitkisidir. Anayurdu Hindistan olan, iri mor meyveli, bir yıllık otsu bitkidir. Yaygın bir besin maddesi olan meyvesi genellikle mor, bazen de siyaha yakın renklidir. Beyaz olanlarına da rastlanır.

Patlıcanın Özellikleri

Kalori değeri düşük bir besin olan patlıcanda A, C ve B vitaminleri ile kalsiyum, fosfor ve demir mineralleri bulunur. Patlıcan B grubu ve özellikle B1, B3, B5 ve B6 vitaminlerinden zengindir. Bu vitaminler besinler yoluyla alınan proteinlerin, katrbonhidratların ve yağların metabolize olmasına yardımcı olurlar.

Patlıcan, Türkiye’de en çok Akdeniz yöresinde yetiştirilir. Şubat-mart aylarında sıcak yastıklara, nisanda da sebze bahçelerinde fideler dikilir.

Patlıcanın Besin Değeri

Bir bardak (82 gram) çiğ patlıcan aşağıdaki besin değerlerini barındırmaktadır:

Kalori: 20
Karbonhidrat: 5 gram
Elyaf: 3 gram
Protein: 1 gram
Manganez: Günlük İhtiyacın % 10'u
Folat: Günlük İhtiyacın  % 5’i
Potasyum: Günlük İhtiyacın % 5'i
K Vitamini: Günlük İhtiyacın % 4'ü
C Vitamini: Günlük İhtiyacın % 3'ü

Patlıcanın Faydaları

Patlıcanın kabuğunda yüksek miktarda antosiyanin adlı fitokimyasal bulunur. Antosiyaninin kanser, yaşlanma, enflamasyon ve nörolojik hastalıklara karşı etkili olduğunu gösteren çok sayıda araştırma mevcut bulunmaktadır. Bir yandan antioksidan özelliği yüksek olan patlıcan öte yandan Glisemik indeksi düşük bir besindir ki bu durum onu beslenmenin önemli bir parçası olması gerektiğini göstermektedir.

Sinirleri yatıştırır ve tansiyonu düşürücü etkidedir. Kalp çarpıntısına iyi gelir. Bağırsakları yumuşatır ve idrar söktürücü niteliktedir. Kanda var olan kolesterol seviyesini düşürmektedir ve damar tıkanıklığına iyi gelmektedir. Kansızlığa oldukça iyi gelir. Karaciğerin ve pankreasın çalışmasını düzenler. Böbrek ağrılarını ve yanmasını azaltır. Basura iyi gelir. Kilo vermeye yardımcı olur.

Patlıcan Nasıl Kullanılır

Patlıcanın olgunlaşmamış patlıcanda solanin adlı bir madde bulunmaktadır. Böyle patlıcanları çiğ olarak yemek, bu madde nedeniyle zehirlenmelere yol açabilmektedir. Fakat patlıcan pişirildiğinde bu madde parçalanarak yok olur. Ayrıca, güç sindirilen bir besin olduğundan çocuklara, patlıcan yemesi için ısrar edilmemelidir

Patlıcan normalde acı bir besin olduğu için kullanmadan önce tuzlu suda bekleterek acılığı giderilir. Patlıcan lapa haline getirilip yanıklara konursa faydası görülür.

Patlıcanın Yan Etkileri

Patlıcan yendikten sonra ağızda ufak yaralar yada aftlar meydana getirebilir. Böbrek ve ya safra kesesi rahatsızlığı olanlar için zararlı olabilecek organik asitler barındırmaktadır. Böbrek taşı yada safra kesesi taşı olan kimselerin patlıcan, ıspanak ve pancar yaprağı gibi oksalat yönünden zengin gıdalar tüketmesi tavsiye edilmemektedir.