Kazayağı Otu (Chenopodium Anthelminthicum)

Kazayağı otu, ıspanakgiller familyasında incelenen ve kokulu ve otsu bir bitki türüdür. Yaprakları kaz ayağına benzetildiğinden bu ismi alıyor. Kazayağının ana vatanı orta ve kuzey Amerika’nın güney bölgesidir. Zaman geçtikçe bu bölgeden, papazlar doğrulusunda Avrupa’ya gelmiştir. Bağırsaklarda bulunan solucan ve tenyaların atımında etkili olmasından solucan otu, tenya otu adları ile de bilinir. Ülkemizin pek çok bölgesinde boş tarlalarda yabani şekilde yetişir fakat kültürel üretimi yapılmaz. Bende bu yazımda kazayağı otu nedir, bitkisinin cilde faydaları nelerdir, neye iyi gelir, ne için kullanılır, yan etkileri var mıdır gibi sorulara cevaplar aradım. İyi okumalar.

Kazayağı Otu Nedir

Kazayağı otu, ıspanakgiller familyasından; bir veya çok yıllık bir bitki türüdür.Yetiştiği toprağa göre çok farklı renk tonlarına sahip olabilmektedir. Yaprakları değişken sıraya dizilmiş olup her yaprağın dibinden bir dal çıkmaktadır. Alt yaprakları kısa saplı, üst yaprakları sapsız gövdeye oturmuş olup, geniş bir mızrak şeklinde, kenarları kertikli, yeşil, esmer veya kahverengimsi renklidir.

Çiçekleri bitkinin üst kısmındaki yaprak diplerinden çıkan saplar üzerinde oldukça çok çiçeğin dizilmesi ile oluşmuştur ve yeşil, esmer ve kızıl renkli olabilmektedir.

Kazayağı otu, iç ve Doğu Anadolu bölgesinde yetişir. Yaprakları kazların ayaklarına benzediği için ismini buradan almıştır. Kokulu bir bitki türüdür. Kimi yörelerde yemeklerde kullanılırken, çoğunlukla kullanım alanı baharat şeklindedir.

Kazayağı Otunun Faydaları

Bağırsak solucanları, tenyalar ve bağırsak kurtlara karşı kullanılır. Yüksek oranda kalsiyum içerir. Kalsiyum minerali kemiklere mineral yoğunluğu kazandırarak osteoporozu önlemektedir. İçerdiği kalsiyum ile kalp krizi riskini de önemli ölçüde düşürmektedir.

Kazayağı otu ciltteki tahriş ve çöküntülere karşı kullanılabilir.  Anti bakteriyel özelliği vücudu mikroplara karşı koruyabilir. Bağışıklık sistemini kuvvetlendirici etkiye sahiptir. Mesane taşlarının düşürülmesinde yardımcı olur.

Kazayağı Otu Nasıl Kullanılır

Toprağın üstündeki kısımlarından su buharı ile kazayağı esansı elde edilebilir. Eskiden bu bitkinin çayı içilirken günümüzde artık esansı kullanılmaktadır.

Bağırsak solucanlarını düşürmek için çocuklara (5 -10 yaşındaki çocuğa) 10 damla ve yetişkinlere 20 damla eter yağı verilir. Eter yağı kesme şekere damlatılarak verilebilir. Aradan 1-2 saat geçtikten sonra hastaya bir yemek kaşığı hint yağı içilebilir.

Kazayağı Otu Nasıl Saklanır

Uzun yıllık bir bitki olan kazayağı otunun üst kısımları toplanmaktadır. Toprak üzerinde bulunan sap bölümünden kesilen bitki önce temizlenmektedir, ardından ipe asılarak ya da yere serilerek kurutulmaktadır. Kurutma işlemi süresince bitkinin yaprakları ve çiçekleri kesin olarak güneş almayan kuru ve gölgelik bir alanda kurutulmaktadır. Kazayağı bitkisi kurutulduktan sonra hemen toplanması gerekmektedir. Bunun sebebi açık havada kaldığı süre içinde eterik yağını ve lezzetin kaybolmasına neden olacaktır. Kazayağı otu kurutulunca hava almayacak biçimde poşete ya da kavanoza yerleştirilir, kuru ve karanlık bir ortamda uzun süre saklanabilmektedir.

Cilt Bakımında Kazayağı Otu

Bir kaşık kazayağı yaprağı, bir su bardağı sıcak suda 5-6 dakika haşlanır. 15-20 dakika demde tutulur ve iyice süzülür. Akşamları, yüzünüzü iyice temizledikten sonra bu karışım uygulanır. 15-20 dakika bekletilip ılık su ile yıkanır.

Kazayağının Yan Etkileri

Kazayağı oldukça zehirli bir bitki olan baldıran otuna da benzemektedir. Bir iki yaprak baldıran otu yemek dahi öldürücü olabilmektedir. Baldıran otunun maydanoz ya da kazayağı ile karıştırılarak tüketilmesi oldukça tehlikeli olabilmektedir. Baldıran otunun maydanozdan ve kazayağından belirgin farklılıkları saplarının içinin boşluklu olması ve kötü kokulu olmasıdır. Aynı zamanda sapları kırmızı benekleri bulunmaktadır.