Biberiye Bitkisi (Rosmarinus Officinalis)

Biberiye (Rosmarinus officinalis), Akdeniz bölgesine özgü, çok yıllık odunsu bir yaprak dökmeyen bir bitkidir. Gümüş görünüme sahip olan ve pembe, mor, beyaz veya mavi çiçeklerle ince iğne benzeri yapraklara sahiptir. Baharat rafında en çok bulunan bitkilerden bir tanesidir. Bitki, sıcak, acı ve sıkılaştırıcı bir tada sahiptir ve çorbalara, soslara, yahnilere, kızartmalara ve dolmalara harika bir tat ve aroma vermektedir. Kuru toz formunda ya da taze yapraklar olarak kullanılabilmektedir. Yaprakları çay, uçucu yağ ve sıvı özüt hazırlamak için kullanılabilir. Bu kadar faydası ve kullanım alanı olan biberiyenin etraflı bir incelemesini sizlere sunuyorum. Aynı zamanda biberiye nedir, biberiye çayı nedir, biberiye yağı neye iyi gelir, faydaları nelerdir, biberiye çayı nasıl demlenir, zayıflatır mı, yan etkileri nelerdir, zararları nelerdir, kimler kullanamaz gibi sorulara cevaplar aradım. İyi okumalar.

Biberiye Bitkisi

Biberiye (Rosmarinus officinalis); latincede deniz nemi anlamına gelmektedir. Bu bitki ballıbabagiller (Lamiaceae) familyasında incelenen; iğneye benzer ince yapraklı, daima yeşil kalan bir bitki türüdür. Mor çiçekli ve çalı görünümlü bitkidir. Akdeniz çevresinde yaygın olarak yetişen bitkinin genç sürgünleri baharat olarak, kendisi ise süs bitkisi olarak kullanılır.

Başta Türkiye olmak üzere özellikle Akdeniz'e kıyısı olan ülkelerde (Portekiz, Yugoslavya, Fransa, İspanya, Tunus, Fas, Cezayir, İtalya, Türkiye ve Mısır) 1500-1700 m yüksekliklere kadar doğal yetişme ortamı bulmaktadır.

Biberiyenin Yapısı

Ülkemizde ise Ege, Akdeniz ve Karadeniz kıyı şeridinde doğal olarak yetişir. Genellikle sahil ve sahile bakan kalkerli tepe ve dağ yamaçlarında, Pinus brutia ve Erica manipuliplora’nın yayılış gösterdiği alanlarda ve yol kenarlarında rastlanır.

Tipik bir Akdeniz bitkisi olan biberiye, sıcağı ve güneşi oldukça sever. Yaprakları karşılıklı, çok kısa saplı veya sapsız ve ve geniş iğnemsidir. Çiçekleri, dalların ucunda ve yaprak koltuklarında küçük topluluklar halinde yetişmektedir. Çiçeklenme dönemlerinde, çiçekli dal ve yaprakları biçilir ve (güneş görmeyen, havadar bir ortamda) kurutulur.

Meyveleri 2 mm uzunlukta, kaygan, esmer renkte ve fındık şeklindedir. Çiçekleri haşlanarak uyarıcı bir şurup elde edildiği gibi, "biberiye ispirtosu", kolonya vb. yapmaya yarayan değerli bir esans da çıkarılır. Aynı zamanda yapraklarından yağ elde edilir.

Biberiye Faydaları

Sindirime faydalı bir besin olan Biberiye, mide ve bağırsakları uyararak hazmı kolaylaştırır. İdrarı ve bağırsak gazlarını söktürücüdür. Vücuda zindelik verir. Damar tıkanıklığını önlemeye yardımcı olur. Migren türü baş ağrılarını hafifletir, çarpıntıyı gidermeye yardımcıdır. Astım ve bronşite karşı faydalıdır. Kansızlığa ve sarılığa iyi gelir. Biberiye yağı romatizma olan yere sürülürse romatizma ağrılarını dindirir.

Romatizma ağrılarını dindirir. Saç dökülmesi ve kepeğe karşı faydalıdır. Uyarıcı etkisi ile tansiyon düşüklüğü ve sürekli halsizlik çekenlere iyi gelir. Kan dolaşımını düzenleyici etkisi ile kalp ve damar sağlığı açısından faydalıdır. Astım şikayetlerini azaltmaya yardımcı olur. İltihapları önler. Hafızayı güçlendirir ve konsantrasyonu arttırır. Yaralanmalarda ve morarma gibi durumlarda iyileşmeyi hızlandırır. Uykusuzluğa iyi gelmektedir.

Biberiye Yağı ile Saç Bakımı

Biberiye yağı saç büyümesini arttırmaktadır, kelliklenmeyi önlemektedir, grileşmeyi yavaşlatır, kepeklenmeyi ve kuru saç derisini tedavi edicidir.  2015 senesinde yayınlanan karşılaştırmalı bir  çalışma, biberiye yağının, androgenetik alopesi vakalarının tedavisinde (kalıcı saçsız) saç büyümesini artırarak etkili olduğunu göstermektedir. Altı ayda, biberiye yağı ile tedavi edilen grupta saç sayısında önemli bir artış olduğu kaydedildi. Aynı zamanda, kafa derisinin mikro sirkülasyonunu artırarak iyileşmeyi destekler ve şampuanlama sonrası kullanıldığında saç dökülmesini engelleyicidir.

Biberiye Nasıl Kullanılır

Çayı özellikle sindirim sistemine oldukça iyi gelmektedir. Yağı ise cilt bakımında kullanılmaktadır. Çay olarak kullanılsa da; ciddi alerjik reaksiyonlara ve epilepsi (sara) krizlerine yol açabileceği göz önünde bulundurularak tüketiminde aşırıya kaçılmaması önerilmektedir

Biberiye Yağı 

Biberiyenin yaprakları, yapraklarından elde edilen yağı ve çiçekleri kullanılır. Cilt bakımı için de kullanılan biberiye cilde esneklik ve sıkılık verir. Bir litre kadar suya biberiye ve kekik yağı karıştırılıp cilde sürülürse, cildi temizler ve yumuşatır. Ayrıca sivilcelere de iyi gelir. Burkulan eklemlere ve deri yaralarına sürülürse faydası görülür.

Haricen vücuda ve saç derisine sürülebileceği gibi banyo suyuna katılarak da kullanılabilir. Ayrıca, özellikle boyun kireçlenmesi şikayetlerinde, yemeklik sıvı yağlarla seyreltilerek masaj yağı olarak da kullanılmaktadır. Bütün bu yararlarının yanında hamilelik döneminde kullanılması tavsiye edilmez.

Ayrıca, etleri marine etmekte de kullanılıyor. Gıda, baharat, parfümeri, aroma terapi ve kozmetik sanayinde de yaygın şekilde kullanılır.

Antibakteriyel ve antioksidan özelliğinden kaynaklı başta et ürünleri, alkolsüz içecek ve bitkisel yağlar olmak üzere farklı gıda ürünlerinin bozulmasını engellemek amacıyla yararlanılmaktadır.