Aspir Çiçeği (Carthamus Tinctorius )

Aspir bitkisi; papatyagiller  familyasında incelenen 50-100 cm uzunluğunda, yaz mevsiminin sonuna doğru (Haziran sonuna doğru-Temmuz Başı) sarı, krem, beyaz, kırmızı ya da turuncu çiçekler açan bir bitki türüdür. Aynı zamanda kır safranı, papağan yemi, boyacı aspiri, haspir gibi isimlerle de anılmaktadır. Bende bu yazımda aspir çiçeği nedir, faydaları ve zararları nelerdir, neye iyi gelir, yararları nelerdir, nasıl kullanılır, nerelerde kullanılır, yan etkileri nelerdir gibi sorulara cevaplar aradım. İyi okumalar.

Aspir Çiçeği Nedir

Anavatanı Arabistan Yarımadası olup, İran, Hindistan, Pakistan gibi ülkelere yayılmıştır. Türkiye'de Anadolu'da yabani olarak rastlanmakta ve ekimi de yapılmaktadır. Benzerliği sebebiyle ticarette safran bitkisiyle sık sık karıştırıldığından "yalancı safran" denilmektedir. Aspir, Türkiye'de Eskişehir, Burdur, Isparta gibi belli yörelerde üretilmektedir. 2008 yılı yazından itibaren Trakya bölgesinde bölgenin yağ ihtiyacını karşılamakta ayçiçeğine olan bağımlılığı azaltmak için aspir ekimi özendirilmektedir ve ciddi yol katedilmiştir.

Aspir Bitkisinin Faydaları

Adet kanamalarını kolaylaştırır. Müshil etkisi ile kabızlığa karşı faydalıdır. Kolesterolü ve kan şekerini dengelemeye yardımcı olur. Bağışıklık sistemini güçlendirir. Başta prostat ve göğüs kanseri olmak üzere kansere karşı da koruyucudur. Vücutta biriken fazla yağı eriterek kilo vermeyi kolaylaştırdığı gibi yağ dokusunun enerjiye ve kas dokusuna dönüşmesine de katkıda bulunur. Ayrıca, kas dokusunu ve kütlesini koruyucu ve yaşlanmanın etkilerini azaltıcıdır.

Aspir tohumu ve aspir çiçeği kurutulduktan sonra kaynatılarak kullanılır. Ayrıca, tohumlarından aspir yağı elde edilir. Aspir yağı, romatizma olan bölgeye sürülürse romatizma ağrılarını hafifletir.

Aynı zamanda vücutta oluşan fazla yağları eritmektedir, metabolizmayı hızlandırıcıdır ve doğum sonrası yaşanan çatlakları azaltır, cildi nemlendiricidir ve yenileyicidir. Aynı zamanda bu çiçek anti-oksidant etkiye sahiptir, damar sertliğini önleyicidir ve kabızlığa karşı fayda sağlamaktadır, kolestrol ve yağ şekerini dengeleyici niteliktedir.

Aspir ile Balgam Sökme

Aspir çiçeği, göğüs tıkanıklığı, nefes darlığı gibi şikayetlere karşı etkili bir çözüm sunar mı bilinmez, fakat birçok kişi bu konuda yaygın biçimde bu olumlu kanaate sahip olmuştur. Aspir'in, balgam söktürücü etkisi olduğu biliniyor. Bu noktada fayda görmek için aspir yağ ya da çay olarak kullanılabilmektedir.

Aspir Nasıl Kullanılır

Aspir çiçeği, renkli çiçekleri (petaller) gıda ve kumaş boyasında kullanılır. Tohumlarında % 30-45 arasında yağ bulunur ve yemeklik yağ olarak kullanılır.

Yağı, sabun, boya, vernik, cila olarak kullanıldığı gibi, linoleik asit barındırdığından yemeklik yağ kalitesi yüksektir. Aynı zamanda yağı biyodizel olarak kullanılabilmektedir, küspesi ise hayvan yemi olarak değerlendirilir (küspesinde ortalama % 25 protein vardır). Güneydoğu Anadolu bölgesinde ise pilavlara tat katmak maksatlı kullanılır.

Aspir Çayı

Aspir çiçeği solmaya yüz tuttuğu zaman toplanır ve güneş ışığından uzak tutularak kurutulur. Kurumuş çiçekler tozlaştırılarak ya da bütün halde kullanılır. Günlük en fazla 3 gram kullanılmalıdır. Çiçeğin kurusu bütün halde ya da toz halinde 1 bardak kaynar suya 1 gram bitki şeklinde hazırlanır.

Aspir Çiçeği Yan Etkileri

Aspir, barındırdığı yüksek yağ miktarından kaynaklı biri dizi sıkıntıya yol açabilir. Kan sıvılaştırıcı etkisinden kaynaklı ameliyat olmadan önce ve sonrasında kullanımı risk içermektedir. Tüm destekleyici tıbbi ürünler gibi aspiri kullanırken de bir uzmandan görüşü almak oldukça önemlidir.