Mate Çayı-Yerba Mate (Ilex Paraguariensis)

Yerba mate (Ilex paraguariensis), çobanpüskülügiller familyasında incelenen bir bitki türüdür. Güney Amerika kıtasında, özellikle Paraguay’da yetiştirilmektedir. Güney Amerika kıtasının milli içeceğidir.  Uyarıcı etkisinden kaynaklı kıtada çay ve kahve yerine tüketilir. İlk kullanıcıları Güney Amerika yerlileridir, sonraları Cizvit rahipleri tarafından düzenli şekilde üretilmiş ve uyarıcı etkisinden kaynaklı çay ve kahve yerine tüketilen günlük bir içecek olarak kullanılır. Bende bu yazımda mate çayı nedir, yerba mate nedir, faydaları nelerdir, yararları nelerdir, cinselliğe etkisi nedir, kimler kullanamaz, nerede satılır, kilo vermeye yardımcı olur mu, zayıflamaya etkisi nedir, zararları var mıdır, yan etkileri var mıdır gibi sorulara cevaplar aradım. İyi okumalar.

Yerba Mate Bitkisinin Özellikleri

Yerba mate bitkisinin içeriğinde potasyum, magnezyum ve manganez bulunur. Hafif uyarıcı etkisi varsa bile çay ve kahvenin yanında çok düşük kalmaktadır. İştah kesme ve diüretik özelliği ile de bilinmektedir. Türkiye'de tarçın ve ya nane katkılı çay poşeti biçiminde piyasada bulmak mümkündür.

Bünyesinde, A, C, E, B1, B2, B3 ve B5 vitaminleri ile klorofil, kalsiyum, manganez, demir, selenyum, potasyum, magnezyum, fosfor ve protein yapıtaşı olan 15 farklı amino asit türü içeriyor. Mate yaprağı aynı zamanda yeşil çaydan daha kuvvetli bir antioksidan ve bu yüksek antioksidan özelliğiyle birçok kronik dejeneratif hastalığa, romatizmaya, kalp damar hastalıklarına karşı da koruyucu. Yaşlanmayı geciktirici etkileri de mevcut. llinosis Üniversitesince yapılan araştırmalarda da kanser hücrelerini yavaşlatıcı etkisi saptanmış.

Yerba Matenin Faydaları

Yerba matenin barındırdığı vitamin ve mineraller sayesinde, vücutta var olan yağ parçalayıcı enzimlerin aktivitesini engelleyerek yağların emilimini azaltmaktadır. Yüksek oranda barındırdığı caffeoylquinic aside bağlı olarak antioksidan özellik taşımaktadır. Bundan kaynaklı dokuları zararlı dış etkenlere karşı korumaktadır. Sindirim kolaylaştırıcı ve bağırsak çalıştırıcı etkiye sahiptir.

Barındırdığı caffeoylquinic asitin kafeinle bir kompleks oluşturması sayesinde, kafeinin emilimini geciktirmektedir ve bu sayede kafeine bağlı uyarıcı etkinin daha dengeli ve uzun süreli olmasını sağlar. Merkezi sinir sistemini uyarıcı etkisi nedeniyle dokularda yağ ve glikozun mobilizasyonunu ve hızlı yakılmasını sağlamaktadır. Barındırdığı Theobromin isimli madde sayesinde kalp adalesinin çalışmasını hızlandırarak vücuttan su atılımını kolaylaştırır, diüretik etkiye sahiptir.

Bu ödem giderici etkisi ile de özellikle karbonhidrat kısıtlı zayıflama rejimlerine olumlu katkı sağlar. Vitamin ve mineral yapısı, içeriği ve miktarları bakımından üst düzeyde bir fiziksel performans sağlayacak en uygun yapıdadır. Açlık duygusu ve aşırı iştahı engeller. Açlık duygusu ve aşırı iştahı engeller Mate, özellikle spor yapan ve ağır bedensel aktivite gösteren kişiler için mükemmel bir enerji kaynağıdır. Vücudun ve zihnin erken yorulmasını engeller. Böylece zihinsel aktivitenin artmasına katkıda bulunmaktadır.

Yerba Mate Kolesterole İyi Gelir

Mate çayı, kalp damar problemlerini önlemektedir ve hipertansiyonu düşürmektedir. Mate yaprağının içeriğinde A, C, E, B1, B2, B3 ve B5 vitaminleri ile klorofil, kalsiyum, manganez, demir, selenyum, potasyum, magnezyum, fosfor ve protein yapı taşı olan 15 farklı aminoasit türü barındırmaktadır. Yeşil çaydan daha kuvvetli antioksidan barındırdığında kaynaklı mate bitkisi ve bu bitkiden yapılan mate çayı, bu sayede romatizmaya, kalp-damar hastalıklarına karşı koruyucu etkiye sahiptir.

Mate Yaprağı Çayı

Mate yaprağı çayı hem tok tutucu özelliği nedeniyle iştah kesen bir bitkisel çay dır, hem de mate yaprağında bulunan yağ yakıcılar aracılığıyla yenilen besinlerin yağa dönüşmeden hızla sindirilmesini sağlamaktadır. Mate yaprağı içerisinde bulunan matein, kafein benzeri bir etki ile metabolizma hızlandırmanın bir yolu olarak kullanılır.

Kurutulmuş ve kıyılmış yerba mateden, siyah çayda olduğu gibi bitkinin sıcak su içerisinde bekletilmesiyle içecek elde edilmektedir. Yeşil çay tadını andırır biçimde acımsı bir tadı vardır. Tat açısından olduğu gibi kafein açısından da oldukça kuvvetlidir. Bu oran, bitkinin dişi türlerinde daha düşük yoğunlukludur. Kurutulmuş Mate yaprakları üzerine kaynar vaziyette olmayan sıcak su dökülmektedir. Bir iki dakika çay demlenmeye bırakılır. Genellikle sade olarak içilir ama isterseniz süt, şeker veya limon ile farklı bir lezzet katarak tüketebilirsiniz.

Yerbba Mate'nin İçindeki Kafein

1 kupa mate çayında (yaklaşık 230 ml) aşağı yukarı 80 mg kafein bulunmaktadır. Bu siyah çayın 2 katı, yeşil çayın ise aşağı yukarı 3 katı kadardır. 1 fincan espresso (yaklaşık 45 ml) ile hemen hemen aynı miktarda kafein barındırır. 1 kupa filtre kahvede ise ortalama 110 mg kafein bulunmaktadır.