Kaya Kekiği (Satureja Thymbra)

Kaya kekiği ( Satureja thymbra) familyasından   20-40 cm kadar uzayabilen çok yıllık bir bitkidir. Kaya kekiği aynı zamanda kuvvetli kokusu, mor çiçekli ve otsu bir bitkidir. Toprak üstü bölgelerinde Anadolu'da kekik gibi baharat olarak kullanılmaktadır. Yaş dal uçları ilk bahar döneminde İskenderun pazarında Kekik ya da zater adıyla bilinmekte ve satılmaktadır. Bende bu yazımda kaya kekiği nedir, kekik çayının faydaları nelerdir, nasıl demlenir, zararları var mıdır, yan etkileri var mıdır, neye iyi gelir, nasıl kullanılır gibi sorulara cevaplar aradım. İyi okumalar.

Kaya Kekiği Nedir

Kara kekik (Mersin), kılıç kekiği, sivri kekik, taş kekiği gibi isimlerle de çağırılmaktadır. Çimenlik tarla kıyılarında, orman kıyılarında ve çayırlarda var olan karınca yuvalarının üstünde yetişmektedir. Güneş ve sıcak istediği için, toprak sıcaklığının fazla olduğu kayalık ve dağlık yerlerde çoğalır.Güneşli öğle sıcağında menekşe renkli çiçeklerden güzel koku yayıldığından,Haziran-Ağustos arası toplanır. Şifası yapraklarındadır.

Kaya Kekiğinin Faydaları

Kaya kekiği, cinsel gücü artırır. Zihin yorgunluğunu giderip, ruhen ve bedenen canlılık verir. Açıcı ve söktürücü özelliği vardır. Göğüs hastalıklarına oldukça faydalıdır. Mideyi güçlendirip, bedenin içinde olan tıkanıklıkları yoğun ve yapışkan hıltıları açıp, karaciğer ve dalağı normale döndürür.

Gecikmiş olan adeti başlatır Gebe kalmaya yardımcı olur. Çok güçlü bir bakteri ve virüs öldürücüdür (Bileşiminde bulunan thymol fenol faktörü üzerinden 20 değeri ile en güçlü anti bakteriyel ve anti viral maddelerlendir.). Bronşlarda kramp giderici (Gevşetici) etki gösterir ve balgam söktürücüdür. Tükürük ve mide salgısını artırdığı, ağrı dindirici etki gösterdiği yönünde bilimsel çalışmalar bulunmaktadır.

Sindirime İyi Gelir

Kaya kekiği, mide ağrısında yurdumuzda geleneksel anlamda toprak üstünde kalan bölümlerinin sıcak suda bekletilerek süzülerek dahili çay şeklinde kullanıldığı bilgisi literatürlerde bulunmaktadır.
Sindirimi kolaylaştırmak adına yaprakları ufalanarak yemeklere eklenmesi veya yaprak ve çiçekli bölümleri suda kaynatılarak yemeklerden sonra tüketilmesi Koçarlı yöresinde yaygın şekilde kullanılan yöntemlerdendir. Bitkinin toprak üstü bölgeleri suda kaynatılarak hazırlanan çayı gaz söktürücü maksatlı kullanılmaktadır.

Stresi Azaltır

Kekiklerde bulunan vitaminlerden (B6 vitamini) birinin beyindeki stres hormonlarıyla doğrudan bağlantılı olan bazı nörotransmiterler üzerinde güçlü bir etkisi bulunmaktadır. Kekikleri diyetinize düzenli bir şekilde yer verilmesi, ruh halinizi güçlendirmeye ve stresli düşünceler çağırırken aklınızı kolaylaştırmaya yardımcı olmaktadır.

Kaya Kekiği Çayı

Kekik gibi toz halinde yemeklerin üzerine serpilir. Su ile kaynatılıp içilirse yukarıda sayılan hastalıklara şifa verir.  İnce kıyılmış veya öğütülmüş 2 çay kaşığı kekik otu fincana konur, üzerine 150 ml kaynar su ilave edilir, fincanın ağzı kapalı olarak 10 dakika demlenir, süzülerek sıcak olarak içilir. İhtiyaca göre günde 3-4 defa çayı taze hazırlanarak mümkün olduğunca sıcak olarak içilebilir. Öksürükte bal veya pekmezle tatlandırılarak içilir.

Sargı için 100 ml suya 5 gram kekik otu kullanılır. Çocuklar için henüz resmi doz açıklanmamıştır. Pratikte yetişkinlerin  kullandığı miktarın, 1-4 yaş arası üçte biri, 4-12 yaş arası yarısı, 12 yaşından büyük olanlarda ise yetişkinler kadar kullanılmaktadır. ESCOP monografisinde çocuklar için kullanım miktarı belirtilmiştir. Buna göre 1 yaşından itibaren günde 1-2 gr kurutulmuş kekik otu veya eşdeğeri kadar taze kekik otu kullanılabilir.

Hamileler ve guatr olanlar kullanmamalıdır. (Guatrı olanda,tecrübe edilmiştir; halsizlik, mide bulantısı, baş dönmesi,kalp çarpıntısı olmuştur.) Fazla içilirse (günde 2-3 fincandan fazla) tansiyonu düşürür. Yağında tümör yapıcı madde olduğu için dikkatli kullanılmalıdır.