Tarhun Otu (artemisia dracunculus)

Tarhun otu papatyagiller familyasında incelenmektedir ve binlerce senedir insanlar tarafından farklı maksatlar ile kullanılabilir. Ağızda bıraktığı kendine has aroması ile, pek çok yiyecek türünde tamamlayıcı lezzet rolünde olmasının ötesinde, insan sağlığına yönelik de pek çok etkisi bulunmaktadır. Barındırdığı A, E, B6 vitaminlerinin yanı sıra demir, magnezyum, fosfor, manganez ve kalsiyum gibi mineralleri de içeriğinde barındırmaktadır. Bende bu yazımda tarhun otu nedir, nasıl kullanılır, faydaları nelerdir, nerelerde kullanılır, yararı nedir, yan etkisi var mıdır gibi sorulara cevaplar aradım.

Tarhun Otunun Özellikleri

Tarhun (artemisia dracunculus); papatyagiller familyasından incelenir ve 60-120 cm. kadar uzayabilen, keskin fakat hoş kokulu, dayanıklı çok yıllık çalı türü bir bitkidir. Yuvarlak kesitli ve dallara ayrılan yapılı gövdesi açık yeşil renklidir. Yaprakları ince, uzun ve parlak yeşil renklidir. Yaprak altında bulunan yağ bezeleri biberimsi acı tadı olan güzel bir koku yayarlar. Çiçekleri küre biçimli, küçük ve yeşilimsi beyaz renkli olur. İki önemli türünden Fransız tarhunu (A. dracunculus) ilkbaharda yaprakları bölünerek, Rus tarhunu (A. dracunculoides) ise tohumları ekilerek çoğaltılmaktadır. Tarhunun yapraklı dalları iyot, mineral tuzlar, A ve C vitamini yönünden oldukça zengindir.

Öncelikle MÖ: 2000’de Çinliler tarafından kullanıldığı yazılı belgelerden anlaşılmaktadır. Bitkinin Fransız, Türk ve Rus Tarhunu şeklinde bilinen üç türü bulunmaktadır. Türkiye ve Türkistan'da yetiştirilen Tarhun takriben Fransız tarhununa benzemektedir.

Tarhun otunun anayurdu Sibirya’dır. Günümüz dünyamızda Avrupa’da büyük ölçüde kültürü yapılmakta, ülkemizde de Ankara, Gaziantep, Urfa ve Erzurum’da var olan bazı bahçelerde yetiştirilir. Ejder otu olarak da bilinen tarhun otu Fransız mutfağında en sık kullanılan baharatlar arasında yer alır.

Tarhun Otu Faydaları

Bağırsakta var olan çeşitli solucanların dökülmesine yardımcıdır. İnsanları, barsak ve diğer organlardaki kanserlere karşı korur. İdrar söktürür. Hazımsızlığı giderir. Mide hastalıklarında faydalıdır. Bağırsak solucanlarını düşürür. Mide ve bağırsak gazlarını giderir. Vücutta biriken tuz ve suyu atar. Aybaşı kanamalarının ağrısız olmasını sağlar. Tarhun hıçkırık, sindirim zafiyeti, mide ekşimesi, şişkinlik, iştahsızlık, gut, romatizma, idrar tutamama ve grip karşı kullanılır ve immün sistemini güçlendirmektedir.

Uykusuzluğa İyi Gelir

Bilimsel olarak kanıtlanmamış olsa da, tarhun uykusuzluk gibi uyku sorunlarına yardımcı olabilmektedir. Bazı uzmanlar, sinir sistemini yatıştırmak ve huzurlu bir uykuyu teşvik etmek için doğal otlar kullanmadan önce tarhun çayı içmek önerilmektedir. Yatmadan tükettiğinizde, bir çay kaşığı taze yapraktan bir bardak sıcak suya yapılan bir çay daha iyi bir gece uykusuna dalmanıza yardımcı olacaktır.

Tarhun Çayı

Temmuzdan Ekime kadar tarhun kesilerek demet yapılır, havadar, güneşli, gölgelik bölgelerde kurutulmaktadır. 1-2 tatlı kaşığı kuru yaprak üzerine 1 bardak kaynar su dökülüp 10-15 dakika süreyle demlenerek bir çay hazırlanır. Hazırlanan çay süzülerek içilir.

Tarhun Yağı

Tarhun yaprak, çiçek ve sürgünleri su buharı ile damıtılarak (destilasyon) eter yağı elde edilmektedir. Tarhun eter yağı da aynı otu gibi kullanılır, fakat sadece 3-5 damla yemeklere, salatalara katılabilir. Tarhun yağından 2-3 damla bir parça ekmeğe veya kesme şekere damlatılarak alınır.

Yemeklere Tarhun Sirkesi

Bir litre üzüm sirkesine taze yıkanmış 25 gram tarhun otu,10 gram dereotu,10 gram oğul otu ilave edilerek bir ay güneş ışınlarından uzakta muhafaza edildikten sonra süzülerek kullanılabilir.