Papatya Çiçeği (Asteraceae)

Papatya bitkileri Asteraceae / Compositae familyasının bir üyesidir. Günümüzde tıbbi olarak kullanılan iki papatya türü vardır: Alman papatyası (chamomillarecutita) ve Roma papatyası (chamaemelumnobile). Papatya bitkisi, Batı Avrupa ve Kuzey Afrika'ya özgüdür, fakat günümüzde dünyanın dört bir yanında ılıman bölgelerde yetişmektedir. Bende bu yazımda papatya çiçeği nedir, sarı papatyanın faydaları nelerdir, papatya çayı nedir, nasıl demlenir, faydaları nelerdir, zararları nelerdir, zayıflatır mı, papatya suyunun faydaları nelerdir gibi sorulara cevaplar aradım. Bu saymakla bitmeyen papatyanın faydaları hakkında biraz fikir sahibi olmak istiyorsanız mutlaka yazımı okuyun.

Papatya Nedir

Papatya, papatyagiller (Asteraceae) familyasına ait, Anthemis, Matricaria, Bellis, Leucanthemum ve Tripleurospermum gibi farklı cinsleri olan çiçekli bitki türleridir. Mayıs ve ağustos ayları arasında çiçek açan, 20-50 cm boyunda, güzel kokulu bir yıllık otsu bitki.

Yol kenarı, boş alanlarda oldukça çok rastlanır. Yaprakları parçalı ve tüysüzdür. Çiçekler dalların ucunda küçük başlıklar (kapitulum) halinde bulunmaktadır. Bu başlıların orta kısmında bulunan çiçekler tüp şeklinde ve sarı renkli hermafrodittir. Kenarlarda ise 15-20 tane dil şeklinde, beyaz renkli dişi çiçekler bulunur.

Alman Papatyası (Anthemis nabilis) Orta Avrupa’da yetişir ve kültürü de yapılır. Dişli çiçekleri beyazımsı renklidir. Ülkemizde 50 kadar Anthemis türü bulunmakta ve yoğunlukta İzmir de yetişmektedir.

Papatyanın Besin Değeri

Papatya çayı ihmal edilemeyecek miktarda vitamin ve mineral potasyum , magnezyum , kalsiyum , sodyum , tiamin, riboflavin ve A vitamini barındırmaktadır. Diğer besinler folat, demir ve çinko içerir. Bir bardak (237 ml) demlenmiş papatya çayı, 2 kcal enerji, 0,47 g karbonhidrat sağlar.

Papatya, terletici, sakinleştirici ve kramp çözücü etkilere sahip olmasının yanı sıra, her tür iltihaplanmalarda ve özellikle mukoza iltihaplarında dezenfeksiyon ve iltihap kurutucu olarak kullanılabilir. Göz ve göz kapağı iltihaplarında, kaşıntılı ve akıntılı deri döküntülerinde dıştan kompres ve yıkama olarak, diş ağrısında gargara olarak ve ayrıca yaraların yıkanmasında kullanılır.

Özellikle çocuklara, kramplarda ve karın ağrılarında papatya çayı içirilmektedir. Papatya çiçeği, gaz birikiminde, ishalde, deri döküntülerinde, mide rahatsızlıklarında ve balgam sökücü olarak da yardım eder.


Ayrıca, adet görme aksaklıklarında, adet görememe hallerinde ve daha başka nitelikteki,  döl yatağı (rahim)  şikayetlerinde, uykusuzluk, testis iltihabı, yüksek ateş, yara  ve diş ağrılarında yardımcı olabilir.

Papatya, terletici, sakinleştirici ve kramp çözücü etkilere sahip olmasının yanı sıra, her tür iltihaplanmalarda ve özellikle mukoza iltihaplarında dezenfeksiyon ve iltihap kurutucu olarak kullanılabilir.

Papatyaya ülkemizde; babunç, tıbbi papatya, adi papatya ya da sadece papatya olarak adlandırılır. papatyası, yabani papatya, beyaz papatya gibi isimlerle bilinmektedir.

Papatya Çayı

Çiçek durumu başları, çiçek açmadan önce toplanarak gölgede kurutulur. Bileşiminde uçucu yağlar, rezin, acı maddeler ve fenolik bileşikler bulunur. çay hâlinde sabahları aç karnına bir bardak içilebilir. 1 tatlı kaşığı dolusu çiçek, kaynar su dolu orta boy bir demliğe konur, demlenmeye bırakılır (kaynatılmaz) ve 8-10 dakika demlendikten sonra süzülüp içilir.

Boyar madde olarak da kullanılır. Ağrılı bölgelere, kurutulmuş papatya ile doldurulmuş sıcak yastıklar koymak (Bitki Yastığı) da özellikle önerilir.

Papatya Yağı

Papatya yağı: Güneşli havada toplanmış çiçekler, bir şişenin içine gevşekçe doldurulur ve üstüne sızma zeytinyağı, çiçekleri örtecek kadar eklenir. Şişe 14 gün boyunca, arada bir çalkalanarak ve kapağı açılarak, güneşte bekletilir. süre sonunda tülbentten süzülür ve koyu renkli şişelerde, serin bir yerde saklanır.

Papatya Merhemi

Papatya merhemi: 250 gram içyağı ( veya margarin ) tavada güzelce kızdırılır ve iki avuç dolusu taze çiçek içine eklenir. Tavadakiler köpüklenmeye başlayınca karıştırılır, ağzı kapanarak serin bir yere bırakılır. Ertesi gün yeniden ısıtılır, tülbentten geçirilerek süzülür ve cam veya porselen merhem kaplarına aktarılır. Buzdolabında saklanmalıdır.

Papatya Buğusu

Papatya Buğusu: İçinde su kaynayan bir kabın üstüne yerleştirilen süzgecin içine, taze veya kurutulmuş bitkiler konduktan sonra, süzgecin üstü kapanır. Bir süre sonra , yumuşamış olan bu sıcak bitkiler çıkan buhar genize çekilir.