Maydanoz (Petroselinum crispum)
Maydanozun Özellikleri
Maydanoz (Petroselinum crispum), Maydanozgiller familyasında incelenen; tohumları ufak ve esmer yapıya sahip bir bitkidir. Yeşil renkli, damarlı bir bitki çeşididir. Yaprakları baharat olarak kullanılmaktadır. Maydanoz Akdeniz ülkelerine özgü bir bitkidir. İspanya, Yunanistan. Fas, Cezayir ve Tunus da bol miktarda yabani maydanoz bulunduğu bildirilmektedir. Yetiştiriciliği M.Ö. 4000 yıllarına dayanmaktadır ve maydanoz kök ve yapraklarından yararlanmak maksatlı üretilmektedir.Ağustos-Eylül ayları arasında, beyaz renkli çiçekler açan, kazık köklü, 30-100 cmboylarında, iki yıllık otsu bir bitki. İlk yil bir yaprak rozeti, ikinci yıl ise bir gövde meydana getirir. Rutubetli ve sulak toprakları sever. Gövdeleri dik, tüysüz, köseli, içi bos ve çok dallı, yapraklari saplı, parçalı ve koyu yeşil renklidir. Çiçekler şemsiye şeklinde toplanmıştır. Yapraklari tüysüz, yeşilimsi, esmer renkli, armut seklinde ve özel kokuludur.
Maydanozun Yapısı
Meyvelerinin barındırdığı uçucu bir yağ ile apiin adlı bir glikozit bulunmaktadır. Kökünde, biraz uçucu yağ, müsilaj ve apiin bulunmaktadır. Yaprakları, kökü ve meyvesi kullanılır. Ayrıca maydanoz suyunun ödemleri atmada çok etkili olduğu bilinmektedir. Maydanozun yararları içerdiği iki grup bileşenden ileri gelmektedir. Birincisi uçucu yağ bileşenleri olan myristicin, limonen, eugenol ve alfa-thujene, ikincisi ise flavonoid grubu apiin, apigenin, crisoeriol ve luteolin’dir. Maydanozda var olan uçucu yağlar kullanılarak hayvanlar üzerinde gerçekleştirilen araştırmalar yağın tümör gelişimini durduğu yönünde sonuçlara sahiptir.
Ayrıca bu bileşenler sigara dumanı gibi zararlı maddelerin yol açtığı tahribatı en düşük seviyede tutmaya yardımcı olmaktadır. Flavonoidler ise antioksidan etkisi göstererek özellikle oksijen bazlı hücrelerde meydana gelebilecek yapı bozukluklarına karşı koruma sağlamaktadır. Yapılan araştırmalar maydanozdan elde edilen yağın kanın antioksidan özelliğini arttırdığının altını çizmektedir.
Maydanozun Faydaları
Maydanozun 100 gramında yaklaşık olarak 172 mg C Vitamini bulunmaktadır. Günlük C Vitamini ihtiyacımızın 60-75 mg olduğunu var sayarsak maydanozda bolca bulunduğunu fark ediyoruz. Maydanoz bizi bilinen kış hastalıklarından(soğuk algınlığı, nezle, grip gibi) korumaya çok yardımcı olur. Maydanozun aynı zamanda idrar söktürücü bir etkisi bulunmaktadır. Vücutta artık sıvı dediğimiz ödemi atmaya yardımcı olmaktadır. Genellikle şişkinlik rahatsızlığı olan kişiler, salatalarını maydanozla süsleyerek veya maydanozu suda kaynatıp suyunu içerek maydanozun yardımcı etkisi ile bu ödemi atmaya çalışabilirler.
Maydanoz bir provitamin A (Beta karoten ) kaynağıdır. Bu özelliği ile görme gücüne, kılcal damar sistemine, adrenal bezine ve troid bezine iyi gelir. Ayrıca potasyum, kükürt, kalsiyum, magnezyum ve klorin yönünden de zengindir. Maydanoz suyundaki yüksek klorofil miktarı kanı arttırarak oksijeni metabolize eder ve böbreklerin, karaciğerin, idrar yollarının temizlenmesine yardım eder. Sindirim enzimlerini uyararak sindirim rahatsızlıklarını dindirir. İnce bağırsaktaki peristaltik hareketleri arttırır. Bir tutam maydanoz günlük C vitamini ihtiyacının çoğunu karşılamaya yetecektir.
Maydanozun Besin Değeri
30 gram maydanozun besin değerlerini aşağıda sıraladım. Bu noktada günlük ihtiyacınız doğrultusunda yemeklerinize maydanoz katabilirsiniz.
- Kalori: 11 kalori
- Karbonhidrat: 2 gram
- Protein: 1 gram
- Yağ: 1 gramdan az
- Elyaf: 1 gram
- A Vitamini: Referans Günlük Alımın % 108'i
- C Vitamini: Referans Günlük Alımın % 53'ü
- K Vitamini: Referans Günlük Alımın % 547'si
- Folat: Referans Günlük Alımın % 11’i
- Potasyum: Referans Günlük Alımın % 4'ü
Maydanoz Çayı
Maydanoz çayını kurutulmuş maydanoz yapraklarından da hazırlayabilirsiniz fakat taze maydanoz kullanırsanız çok daha fazla lezzetli olacaktır. 1 bardak çay için 2 çay kaşığı ince kıyılmış taze maydanoz yaprağı yeterli gelecektir. Suyu kaynattıktan sonra ocağın altını kapatıp maydanoz yapraklarını içine atın ve 5 dakika demlenmesini bekledikten sonra süzün. Bazılarına maydanoz çayı biraz acı hissedebilir. Bu acılığı almak için demlenme süresini 2-3 dakikaya düşürebilir veya yarım çay kaşığı balla ya da birkaç damla limon yardımıyla tatlandırabilirsiniz.
Yorumlar
Yorum Gönder