Kekik (Lamiaceae)

Kekik, tıbbi ve mutfak uygulamalarında binlerce yıldır kullanılan kekik yeşil bir çalıdır. En yaygın biçim bilimsel adı thymus vulgaristir. Bu bitki Akdeniz bölgesine ve Afrika'nın bazı bölgelerine özgüdür ve kullanımı Mısır imparatorluğuna kadar uzanmaktadır. Bende bu yazımda kekik çayının özellikleri nelerdir, faydaları nelerdir, kekik çayı nasıl yapılır, zayıflatır mı, nasıl kullanılır gibi sorulara cevaplar aradım. İyi okumalar.

 Kekik  Nedir

Kekik (Lamiaceae), ballıbabagiller familyasında incelenmektedir. Thymus, Thymbra, Origanum, Coridothymus, Satureja, cinslerinin genel adı denen, kendine özgü kokusu ile tanınan çimenlik, tarla, orman kıyılarında ve çayırlarda yetişen bitki türlerinin ortak adıdır. Akdeniz'e has bir bitki olan kekik Güneş ve sıcak istediği için, toprak sıcaklığının fazla olduğu kayalık ve dağlık bölgelere çoğalmaktadır. Güneşli öğlen sıcaklarında menekşe renkli çiçeklerinden yayılan güzel koku, arıları ve böcekleri kendisine çekmektedir. Bitkinin tamamı, haziran-eylül arasında toplanmaktadır; yerden yaklaşık 3-5 cm yükseklikten kesilir, dalları ayrılır, yaprak ve çiçekleri koparılır ve havadar bir bölgede ya kurutulur veya kekik suyu ve yağı yapılmak üzere işlenmektedir.

Kekik bitkisinden yaprak çiçek durumlarının su buharı distilasyonu uygulaması ile %2-%8 oranında yakıcı lezzetli aromatik kokulu uçucu kekik yağı elde edilmektedir. Bu uçucucu yağdan monoterpen fenollerden karvakrol ve timol bulunmaktadır.

Kekiğin yapraklarında uçucu yağ bulunmasından kaynaklı, bitkiden kaynatılarak çay yapılması durumunda etkinliğini kaybetmektedir. Her ne kadar Thymus cinsi ile anılan kekikten ticari anlamda uçucu yağ üretiminde kullanılsa da daha yüksek verime sahip olduğu için Origanum türlerinden Origanum majorana (Alanya Kekiği) tercih edilir.

Kekiğin Faydaları

Kramp çözücü, dezenfekte edici ve balgam söktürücü özellikleriyle kekik oldukça oldukça gözdedir. Akciğer ve bronşlar, mide ve bağırsaklar, kekiğin başlıca kullanım alanları olarak sıralanabilmektedir. Bitkinin önemli etken maddesi olan eterli uçucu yağlar kana karışıp, bronşiyal kasları etkileyerek, krampları çözücü özelliktedir. Aynı zamanda o bölgelerde bakteri oluşumunu önlemeketedir. Öksürük ve üst solunum yolları iltihabında çay tüketimi ve gargara biçiminde kullanılabilir. Kekik iştah açar ve sindirim sistemini uyarır. Sindirim sisteminde görülen ekşimeler ve kramplı ağrılar bir bardak kekik çayı ile bastırılabilir, kötü kokulu ve yumuşak dışkı normalleştirilir.

Boğmaca ve öksürük, sinir sistemi zafiyeti, romatizma ve bağırsak hastalıklarına karşı, çay içiminin yanı sıra, kekik banyoları da çok yararlıdır. Güçsüz, zayıf ve solgun çocuklara da kekik banyosu yaptırılabilir. Kekik çayı ile ayrıca adet kanamaları dengelenebilir, adet zamanlarındaki kramplı ağrılar geçiştirilebilir, ergenlik sivilcelerine iyi gelebilir. Kekik çayı tüketimi ve kekikle karıştırılmış bal yenmesiyle organizma güçlendirilebilir ve dengeye kavuşturulabilir.

Kekik Nasıl Kullanılır

Kekik yağı yada kekik  tentürü friksiyonları ile (ovarak sürme) romatizmal ağrılar, sinirsel sağlık sorunlarını tedavi edilebilir. Sıcak kekik yastıkları ağrılı bölgenin üstüne konularak büyük rahatlıklar sağlanabilir. Bu küçük bitki yastıklarını herkes hazırlayabilir. Kekik, öksürük ve mide problemlerine karşı başka bitkilerle karıştırılarak daha da başarılı biçimde kullanılabilir.

Kekik Yağı

Kekik yağı, gargara biçiminde kullanılarak bir mikrop öldürücü olarak kullanılmaktadır. Aynı zamanda kekik yağı kellik tedavisi için kafa derisine ve bakteriyel ve fungal enfeksiyonlarla savaşmak için kullanılır. Kekiğin barındırdığı kimyasal maddelerden biri olan timol, diş çürümesini önlemek için diş cilası olarak başka bir kimyasal klorheksidin ile birlikte kullanılmaktadır.

Kekik Çayı

Yarım veya bir tatlı kaşığı kurutulup, ince kıyılmış kekik,orta boy bir su bardağı dolusu kaynar suyla haşlanır, üstü kapatılarak 8-10 dakika demlendirilir ve süzülür. Günde 2-3 bardak yeni demlenmiş olarak, aç karnına veya öğün aralarında, soğutulmadan ve yudumlanarak içilir.