Gotu Kola (Centella Asiatica)

Son zamanların popüler bitkisi gotu kolanın faydaları saymakla bitmez. Uzmanların da önerdiği gotu kola, 1880’li senelerde Fransa’da şifalı bitki olarak kabul edilmiştir. Hindistan ve Çin coğrafyasında sağlık alanında kullanılan Gotu Kola bitkisi, dolaşım problemlerinde cilt lekelerine kadar pek çok sağlık problemine çare olmaktadır. Bende bu yazımda gotu kola nedir, faydaları nelerdir, neye iyi gelir, nasıl kullanılır, yan etkileri nelerdir gibi sorulara cevaplar aradım. İyi okumalar.

Gotu Kola Nedir

Gotu Kola, maydanozgiller familyasında incelenen son senelerde popüler hale gelen bir bitkidir. Bu bitki kırmızımsı-beyaz gövdeli, tırmanıcı, çok yıllık, otsu bir yapıya sahiptir. Uzunca bir süredir taşıdığı böbreksi yaprakları bulunmaktadır. Haziran-eylül aylarında yaprakların oltuklarından çıkan kırmızı-yeşil, beyaz ve ya solgun pembe çiçekleri fakat dikkatli bakıldığında görülmektedir.

Küçük meyveler olgunlaştığı zaman ikiye ayrılmaktadır. Çin’de ve Hindistan’da 2 bin yıldır bilinen bir bitkidir. Tropikal coğrafyalarda, özellikle Madagaskar, Hindistan ve Çin Hindi’nde bulunmaktadır.

Etken maddesi asyatik ve madekasik adlı triterpenik saponinlerdir. Ayrıca magnezyum, kalsiyum, sodyum, tanenler, şekerler, serbest amino asitler ve K vitamini bulunmaktadır.

Yara iyileştirici, iltihap giderici, özellikle de egzamayı köreltici, böcek sokmalarını etkisizleştirici etkilerinin yanında, idrar artırıcı, mide ülserini iyileştirici ve zihinsel rahatsızlıklarda hipnoz edici etkileri vardır.

Gotu kola asiatikozit isimli bir aktif madde barındırır, bu madde cüzzama yol açan bakterinin koruyucu çeperini parçalar,böylece bağışıklık sisteminin bakteriyi yok etmesine neden olabilmektedir.

Gotu Kola Bitkisinin Faydaları

Gotu kola bataklık bitkisinin yaprakları dünyanın pek çok yerinde yüzyıllardır lepra (cüzam) kanser cilt hastalıkları artrit (eklem iltihabı) ve basur (hemoroid) için kullanılabilmektedir.

Son 5-10 yıl içerisinde ise genellikle batı ülkelerinde hafızayı güçlendirmek ve sakinleşmek maksatlı bir sinir ve ya beyin toniği olarak kullanımı oldukça popüler bir kullanım alanı açmıştır.

Bundan kaynaklı Gotu Kola "Beyin Gıdası" olarak da bilinmektedir. Bu doğu kökenli bitkinin hafif sakinleştirici endişe ve kaygıyı ortadan kaldırıcı anti-stres etkilerinin yanında konsantrasyon ve hafıza benzeri zihinsel (mental) fonksiyonları arttırıcı etkileri ortaya konmuştur.

Bitkinin sakinleştirici etkisi uykusuzluk sorununun üstesinden gelmek için özellikle önerdir. Bitki ayrıca yoga veya meditasyon egzersizleri için sakinleşmeye de yardımcıdır. Bitki yaygın olarak hem fiziksel hem de zihinsel yorgunluk için de kullanılmaktadır. Bu bitkinin vücut üzerinde var olan sakinleştirici etkisinden kaynaklı bitki özellikle merkezi sinir sistemini desteklemek için de kullanılmaktadır.

Selülit ve Varise Karşı Gotu Kola

Gotu Kola bağ dokularını güçlendirmekte ve katılaşmış-sertleşmiş bağ dokusu oluşumunu (selülitte olduğu gibi) ise azaltabilir. Sertleşen bağ dokuları ise, skleroderma (Deri sertleşmesi)'nın bir işaretidir. Gotu Kola’nın, selülit ve varisli damarlar üzerinde bulunan etkisi klinik olarak da kanıtlanmıştır. Dışarıdan yaralara, kesiklere, yanıklara, cerrahi operasyonlara, iltihaplara karşı uygulanmaktadır.

Gotu Kola Çayı

Çay olarak 150 ml kaynar su, 2-4 gram bitkinin üzerine dökülür, 5-10 dakika sonra süzülerek içime hazır hale gelir. Günde üç bardağa kadar içilir. Kapsül ya da komprime olarak günde iki-üç defada 60 mg alınmaktadır.

Ayrıca bugün ülkemizde, bitkiden yapılan hazır ekstreler bulunmakta olup, bunlardan yemeklerle birlikte günde iki kapsül alınır. Dikkat, hamilelerle emzikli kadınlar kullanmaması gerekir.

Gotu Kola'nın Yan Etkileri

Doğru şekillerde ve belli bir düzenle kullanıldığında çok fazla yan etkiye rastlanmayan bu bitkinin hamilelerde ve emzirme dönemlerinde kullanımından kaçınmakta fayda bulunmaktadır.

Hiçbir sağlık sorununun tedavisinde ilaç muadili olarak kullanılmaması unutulmamalıdır. Bazı sağlık sorununda doktoruna danışmadan bitkiyi kullanması önerilmemektedir. Özel olarak karaciğerinde problem yaşayan ya da karaciğer problemi yaşamış kişiler bu bitkiyi kullanmaması gerekir.

Bu saydıklarımın yanında az rastlanan bir durum da olsa bu bitki fazla miktarda kullanıldığı zaman mide bulantısı vb. sorunlar görülmüştür. Deriye uygulandığı zaman kızarıklık ve kaşıntıya yol açıyorsa kullanılmaması gerekir. 65 yaşını geçmiş kişilerde daha düşük dozda tüketilmesi önerilmektedir.