Diş Otu (Ammi Visnağa)

Diş otu başka adıyla kürdan otu, ülkemizde Trakya ve Batı Anadolu bölgelerinde yetişen, bitki sapları kürdan maksatku kullanılan bir bitkidir. Bende bu yazımda diş otu nedir, nasıl kullanılır, nerede yetişir, özellikleri nelerdir, faydaları nelerdir gibi sorulara cevaplar aradım. İyi okumalar.

Diş Otunun Özellikleri

Diş otu (Ammi visnağa) maydonozgiller familyasında incelenmektedir. Diğer adları kürdan otu, diş hilali, hıltan, kılır, mısır anason otudur. Asya, Avrupa ve Afrika'ya kadar bir çok coğrafyada bir çok türü bulunmaktadır. Bu türlerden birkaç tanesi de ülkemizde yetişmektedir.

Diş otunun en çok yetiştiği ülke Mısır'dır. 50-90 cm uzunluğa kadar uzayan, Temmuz-Eylül ayları arasında beyaz çiçekler açan bir otsu bir bitkidir. Meyvesi esmer-kırmızıdır; içeriğinde; sabit ve uçucu yağ, visnadin, kellin gibi maddeler bulunmaktadır.

Diş Otu Kullanımı

Diş otunun kullanılan kısmı kurutulmuş olan olgun meyvedir. Diş otu meyvelerinde sabit yağ, uçucu yağ, khellin ve visnagin vardır. Khellin, diş otu bitkisinin kök, gövde, yaprak ve özellikle meyvelerinde bulunmaktadır. Anadolu’da yetişmekte olan bitkilerden elde edilen meyveler, en iyi kalite kabul edilmektedir.

Mısır menşeli meyveler ile aynı miktarda khellin bulundurmaktadır. Diş otu meyveleri çok eskiden bu yana doğu ülkelerinde gaz ve idrar söktürücü olarak kullanılır. Bronşlar, idrar yolları, safra yolları ve kronerler üzerine antispazmotik maksatlı kullanılmaktadır.

Diş Otunun Faydaları

Damar genişletici ve spazm çözücü etkileri de bulunmaktadır. Bu etkilerin kellin ve visnadin maddelerinden ileri geldiği düşünülür. Spazm çözücü olmasından kaynaklı idrar söktürücü ve bundan kaynaklı boşaltım sisteminde yaşanan düşmeye müsait taşları düşürücü olarak etkili olabilmektedir.

Diş otu bu maksatla yüzyıllardan bu yana Ortadoğu ülkelerinde kullanılır. Eski Mısır'a ait Eber papirüslerinde diş otunun bu yörede sık görülen böbrek taşlarını düşürücü etkisinden bahsedilmektedir. 1946'da Mısırlı Eczacı Anrep tesadüfen bitkinin ününü duymuş ve üzerine araştırmalar gerçekleştirilmiştir.

Bu araştırmalar doğrultusunda da diş otunun spazm çözücü etkisinin idrar yollarından daha fazla bronşlara olduğunun anlaşılmasıyla astımda faydalanılmaya başlanmıştır. Spazm çözücü etkide başlıca etken madde Kellin maddesidir.

Diş Otu Nasıl Kullanılır

Zehirli olmaması, yan etki görülmeyişi ve etkisinin uzun sürmesiyle diş otu astımda nöbetler arasında, nöbet gelişinin önüne geçmek maksadıyla kullanılabilecek etkili bir ilaçtır. Fakat acil şekilde tedavi gerektiren astım nöbetlerinde diş otu uygun değildir.

Damar genişletici etki ise, bilhassa kalbi besleyen koroner damarlarda kendini göstermekte ve visnadin sayesinde olmaktadır. Bu sayede kalp kaslarının kanlanmasından kaynaklı beslenmesi artmaktadır. Angina adı verilen kalbin yeterli oksijen ile beslenememesinden kaynaklanan ağrı ataklarını önlemek için kullanılır.

Fakat başlamış ağrıları durdurmak için nitrat barındıran çok daha kısa sürede etki sağlayabilen ilaçlar kullanılmalıdır. Diş otunun enfarktüs sonrası tedavide de destekleyici olarak verilebileceği bilinmektedir. 100 gr. diş otu meyvesi, 1 lt. suda kaynatılarak günde 2 bardak tüketilir.

Diş Otunun Yan Etkileri

Diş otu (mısır anasonu) yüksek dozlarda veya uzun süre kullanıldığı takdirde bir takım yan etkiler yaşanabilmektedir. Bu yan etkiler; karaciğer problemleri, baş dönmesi, mide bulantısı, kabızlık, iştahsızlık, baş ağrısı, kaşıntı, uyku problemleri, güneş hassasiyeti gibi yan etkilere yol açabilir. Ayrıca; hamile ve emziren kadınlar için önerilmemektedir. Düşüğe yol açabilmektedir.