Çoban Değneği Otu (Polygonium)

Son derece hızlı ve gür şekilde büyüyen bir yapıya sahip sarmaşıktır. Yaprakları kalp biçimine, salkımlar halinde açmaktadır, çiçekleri ise beyaz renklidir. Yılda 5-6 metreye kadar uzayabilmektedir. Besin bakımından zengin, ağır, su tutan toprakları oldukça çok sever. Kumlu topraklarda nispeten daha yavaş bir gelişim yaşamaktadır ve fazla güneşten hoşlanmamaktadır. Bende bu yazımda çoban değneği otu nedir, faydaları nelerdir, nasıl kullanılır, bu sarmaşık nasıl yetişir, çoban değneği sarmaşığı nasıl bir şifalı bitkidir gibi sorulara cevaplar aradım. İyi okumalar.

Çoban Değneği Otu

Çoban değneği otu polygonium familyasında incelenir ve bu otun diğer isimleri kuş ekmeği, kadı malak, eşek madımağı, batbat, kaz otu, madımak, keçi memesi, kurt pençesidir. Toprağa yatık biçimde, en çok 60 cm boylarında, kırlarda yetişen, yumurtamsı, sık yapraklı, bir yıllık, otsu bir bitkidir. Mayıs ayında beyaz ve ya pembe çiçekler açmaktadır. 850 metre yüksekliğe kadar olan verimsiz topraklarda kendiliğinden yetişir ve kuraklığa dayanıklıdır.

Ülkemizde en çok Kuzey Anadolu’da yetişir. Bileşiminde protein, glikozit, yağ, tanen, mum, asitler, C ve A vitamini ve sepi maddeler, eterik yağ eserleri, karbonhidratlar, vitamin C, reçineler, mum, silisyum asidi köklerde oksimetilantrahinonlar bulunmaktadır.

Barındırdığı flavon türevleri sebebiyle boyar madde olarak kullanılır ve bu bitkiyle iplikler sarıya boyanabilir. Taze sürgünleriyle yapraklarından salata ve yemek yapılmaktadır. Halk hekimliğinde toprak üstü kısımları, özellikle de sapları kullanılmaktadır. Bunun için mayıs ayında çiçekler açarken toplanır ve gölgede kurutulur.

Çoban Değneği Otunun Faydaları

Kan dindirici ve idrar söktürücü, kan tazyikini yükseltici ve akciğerlerde nefes alma hacmini arttırıcı etkisi bulunmaktadır. Akciğer veremi, mide ve bağırsak kanamaları, veremden mütevellit rahim kanamalarında kullanılır.

Safra kesesinde taş bulunmasına, mide ve bağırsaklarda ağrı ve ülser, basur, ishal, aşırı adet, beyaz akıntı, sıtma gibi sağlık sorunlarında kullanılır. Haricen taze bitki yaralara lapa halinde topikal olarak kullanılabilir.

Çoban Değneği Otunun Çayı

Çoban değneği otunun sapları çiçek açma zamanında (Haziran, Eylül aylarında) toplanmaktadır. Gölgede veya kurutma fırınlarında 40 dereceye kadar ısı altında kurutulmaktadır. Kuru sap ve yapraklar yeşil, kokusuz ve hafif buruk tattadır. Kabul edilen rutubet % 12 dir. Torba ya da balya halinde paketlenip satılmaktadır.

Kuru ve havadar binalarda muhafaza edilmektedir. Alıcının isteğine göre kökü ile de çıkarılmaktadır. Safra kesesinde taş bulunmasına, mide ve bağırsaklarda ağrı ve ülser, basurlar ishal, aşırı regl kanaması, beyaz akıntı, sıtma vs. problemlerde kullanılmaktadır. Haricen taze bitki yaralara lapa halinde konur. Bitkiden 2 çorba kaşığı 0,5 lt suda 5 dk kaynatılır. Günde 4 kez yemeklerden evvel birer çay bardağı tüketilebilir.

DİKKAT! MESANE VE BÖBREKLERİNDE İLTİHAP OLANLAR KULLANMAMALIDIRLAR!

Çoban değneği bitkisi her dem yeşil ya da yaprak döken, sarmaşık formunda bir bitkidir. Bahçelerinizde kullanabileceğiniz güzel bitkilerden biridir. Dekoratif, küçük, gösterişli çiçekler açmaktadır.