Çay Bitkisi (Camellia Sinensis)
Çay (Camellia Sinensis)
Çay (Camellia sinensis), çaygiller (Theaceae) familyasında incelenmektedir ve nemli bölgelerde yetişen, yaprak ve tomurcukları içecek maddesi üretmekte kullanılan bir tarım bitkisi. Yeşil çay, siyah çay, ve oolong çayı farklı oksidasyon seviyelerinden geçirilerek üretilmektedir. Vatani olan Çin’de yabani biçimde yetiştiği zaman yüksekliği 10-12 metreyi bulan, yetiştirildikleri zaman ise boyları 2-3 metreyi aşmayan ve yaprak dökmeyen bir ağaçtır. Haziran-temmuz aylarında beyaz renkli ve güzel kokulu çiçekler açmaktadır. Yaprakları basit ve saplı, sert, koyu yeşil renkli, oval şekillidir. 5-9 taç yapraktan müteşekkil olan çiçekler dallarda teker teker bulunur. Meyveleri 3 gözlü olup, her gözünde bir tohum bulunmaktadır.Yabani çay ağacı 7-10 m’lik bir yükseklikte olmasına karşılık, yapraklarını daha kolay toplayabilmek için kültürlerinde boylarını 3 m’yi geçirtmemekte. Kuvvetli budama sayesinde ağacın yeni filizler getirmesi sağlanır ki, en değerli yaprakları taşıyanlar da bunlardır. Çay yapraklarında % 1,5-4 kadar kafein, az miktarda da teofilin bulunmaktadır. Çay yaprakları % 10 civarında tanen de ihtiva eder. İhtiva ettiği alkaloitlerden dolayı bariz idrar söktürücü etkisi vardır. Büzücü etkisinden dolayı göz banyolarında kullanılır.
Çayın anavatanı Güney ve Güneydoğu Asya olmasına karşın dünya üzerinde tropik ve subtropikal bölgelerde de yetiştirilmektedir. Kuvvetli ana köke sahiptir. Türkiye'de çay, yalnızca Gürcistan sınırından başlayan ve Fatsa'ya kadar uzanan alanda yetiştirilmektedir.
Çayın Faydaları
Aşırı miktarda olmamak şartıyla içilecek olursa bedeni ve zihni yorgunluğu giderir. Sinirleri uyarır. Mide tembelliğini giderir. İdrar söktürür. İshal ve dizanteriyi keser. Damar kireçlenmesinin önüne geçer. Damar sertliği, kalp yetersizliği, kan kanseri, guatr, nefrit, kolera ve bağırsak hastalıklarında koruyucu ve tedavi edici özelliktedir.
Çay tıpkı kahve gibi uyandırma ve canlandırma etkisine sahiptir. Fakat kahve kadar yüksek miktarda kafein barındıran diğer birçok içeceğin yol açtığı hiçbir yan etkiyi içermemektedir. Çay içmek kilo vermeye de yardımcı olmaktadır. Çayda doğal olarak bulunan birçok madde, sadece kilo vermeye yardımcı olmakla kalmaz, tatlı krizlerini yatıştırır, iştahı bastırır, kolesterol seviyesini düşürür ve metabolizmayı hızlandırarak daha fazla enerji yakılmasını sağlıyor.
Fazla içilecek olursa çarpıntı , göğüs anjini, sinir bozukluğu, baş ağrısı , sıkıntı , mide bulantısı , el titremesi ve uykusuzluğa sebep verir. Şişmanlar, kalp, sinir, mide ve karaciğer hastaları , romatizma ve nikristen şikayet edenler, böbreklerinde kum veya taş olanlar, yüksek tansiyondan yakınanlar, üremi veya albüminüri olanlar, mümkün olduğu kadar az çay tüketmelidir.
Çay Nasıl Tüketilir
Yaprakları geleneksel Çin tıpı ve diğer sağlık sistemlerinde astım tedavisi, göğüs anjini, periferik damar hastalığı ve koroner arter hastalığında kullanılır. Yeşil çay yapraklarının ve özünün bakterilerin yol açtığı kötü nefes kokularına etkili olduğunu göstermiştir. Çay antioksidan etki gösterir.
Zambak, papatya, ıhlamur ve lavanta çaylarıyla yapılan güzellik kürleri gözlerdeki yorgunluk , şişlikleri ve morarmaları gideriyor. Bunun için örneğin bir tutam ıhlamuru 1 çay fincanı kaynar suya ilave edip 10 dakika bekletin. Süzüp soğumaya bırakın. 2 makyaj pamuğunu çaya batırıp göz kapaklarınıza uygulayın. 10 dakika bekleyip, yıkayın.
Çay Demlemek
Demliğe, 1,5 çay bardağı (20-25 gr.) Çay atılır, çok hafif ıslanacağı şekilde üzerine soğuk su koyularak, demlikteki kuru çay ıslatılır. Bu esnada taze, kireçsiz içme suyu kaynatılır. Su kaynamaya başladıktan sonra, 30 saniye içerisinde 5 çay bardağı su ile çay demlenir. Kullanılan demliğin porselen ya da cam olması çayınızın daha lezzetli olmasına yardımcı olacaktır. Çayınızı daha önce kaynatılmış ya da beklemiş su ile demlememenizi öneriyorum.
Çayın Yan Etkileri
Günde 3-5 bardaktan fazla siyah çay tüketimi, birçok yan etkiye yol açabilir. Bu yan etkiler şu şekilde sıralanabilir:
- Aşırı dozda kafein alımı
- Sık idrara çıkma
- Kandaki demir oranının eksikliği
- Hemoroid
- Mide bulantısı, kusma, düzensiz kalp atışı ve mide ekşimesi problemi
- Uyuyamama, uyku problemleri ve huzursuzluk hissi
- Sinirlilik, endişe, titreme ve daha hızlı nefes alma
Yorumlar
Yorum Gönder