Çavdar (Secale cereale)

Çavdar (Secale cereale), Poaceae (buğdaygiller) familyasında incelenen popüler bir tahıl bitkisidir. Soğuğa oldukça dayanıklı tahıl olan çavdar yüksek yerleri, kumlu ve gevşek toprakları sever. Çoğunlukla 1-2 metre yüksekliğe kadar boylanan çavdarın görünümü arpaya oldukça benzemektedir. Bende bu yazımda çavdarın faydaları nelerdir, çavdar ekmeğinin faydaları nelerdir, zararı var mıdır, çavdar ununun faydaları, çavdar ekmeği tarifi nasıl yapılır, yararları nelerdir gibi sorulara cevaplar aradım. İyi okumalar.

Çavdar Nedir

Taneleri buğdaya göre oldukça ince uzun, kavuzları daha dar, kılçıkları da olabildiğince kısadır. Daha çok ekmeklik un ve hayvan yemi biçiminde değerlendirilen çavdarın bileşiminde karbonhidrat, protein, potasyum ve B vitamini bulunmaktadır. En eski İÖ 6500 yıllarında Asya'nın güneybatısında yetiştirildiği düşünülmektedir. Soğuğa en dayanıklı tahıl olan çavdar yüksek yerleri, kumlu ve gevşek toprakları bulunmaktadır.

Çavdarın Faydaları

Çavdar gözün görme kabiliyetine oldukça iyi gelmektedir ve boğaz ağrısına oldukça iyi gelmektedir. Ayrıca kan dolaşımı bozukluklarına da iyi gelmektedir. Damar sertliği ve tansiyona da iyi gelmektedir ve kanı sulandırır.

Safra taşlarının oluşumuna engel olur. Bağırsak kanseri riskini azaltır. Çiğnendikten sonra arpacık hastalığına sürülürse iyi gelir.

Kilo Vermeye Yardımcıdır 

Çavdar çoğunlukla kilo verme çabaları açısından buğday ya da arpadan daha iyi bir tahıl olarak kabul edilir. Tipi buna çok hızlı bir şekilde tam hissettiren, yani su molekülleri ile son derece bağlayıcı olduğu gibi çavdar lif benzersizdir. Diyetin yol açtığı asıl problem, çoğunlukla açlık hissidir, bu yüzden kaçınılmaz olarak pes edersiniz. Ancak, açlık hissini ortadan kaldırarak ve bir miktar tokluk hissi yaratarak, içinde bulunan lif türü sizi atıştırmaktan alıkoyabilir.

Sindirime İyi Gelir

Kilo verme bölümünde kısaca belirtildiği gibi , çavdar olduğu diyet lifinin etkileyici bileşimi ve yoğunluğu kabızlık veya bağırsakların diğer tıkanıklıklarından muzdarip biri için mükemmeldir. Aşırı gazı azaltabilir, mide ağrısını ve krampı azaltabilir ve ülser, safra taşı veya hatta kolon kanseri gibi daha ciddi koşulları önleyebilir.

Yapısındaki liflerden dolayı zayıflamada etkilidir. Çıban ve şişliklere haricen kullanılabilir. Tırnak mantarlarına karşı iyi gelir. Kabızlık için faydalıdır. Kabızlığı gidermek için de kullanılır. Menopoz ve menopoz sonrası devrelerde hanımların kolesterol kontrolü için çok faydalı.

Çavdar Tüketimi

Çavdar taneleri olgunlaştıktan sonra un haline getirilmek için işlem uygulanan ve genellikle ekmek olarak tüketilmektedir. İnsanların tüketmediği kısımları çoğunlukla hayvan yemi olarak da kullanılır. Birçok alkollü içki yapımında kullanılır. Votka ve cin gibi içkilerin yapımında kullanılmaktadır.

Çavdarın Besin Değeri

Diyetinize çavdar eklemeyi öğütleyen tüm öneriler, çavdarın içinde bulunabilecek besinlerin, minerallerin, vitaminlerin ve organik bileşiklerin sonucudur. Bu anahtar bileşenlerin bazıları manganez, bakır, magnezyum, fosfor, B kompleks vitaminleri, diyet lifi ve fenolik antioksidan bileşikleri barındırmaktadır.

100 gr çavdarın içinde barındırdığı besin değerleri:

besin      değer
Su [g] 10.6
Enerji [kcal] 338
Protein [g] 10.34
Toplam lipit (yağ) [g] 1.63
Karbonhidrat, fark olarak [g] 75,86
Elyaf, toplam diyet [g] 15.1
Toplam şekerler [g] 0.98
Kalsiyum, Ca [mg] 24
Demir, Fe [mg] 2.63
Magnezyum, Mg [mg] 110
Fosfor, P [mg] 332
Potasyum, K [mg] 510
Sodyum, Na [mg] 2
Çinko, Zn [mg] 2.65
C vitamini, toplam askorbik asit [mg] 0
Tiamin [mg] 0.32
Riboflavin [mg] 0.25
Niasin [mg] 4.27
B-6 Vitamini [mg] 0.29
Folat, DFE [µg] 38
B-12 Vitamini [µg] 0
A Vitamini, RAE [µg] 1
A Vitamini, İÜ [İÜ] 11
E Vitamini (alfa-tokoferol) [mg] 0.85
D Vitamini (D2 + D3) [µg] 0
D vitamini [IU] 0
K Vitamini (filokinon) [µg] 5.9
Yağ asitleri, toplam doymuş [g] 0.2
Yağ asitleri, toplam tekli doymamış [g] 0.21
Yağ asitleri, toplam çoklu doymamış [g] 0.77
Yağ asitleri, toplam trans [g] 0
Kolesterol [mg] 0
Kafein [mg] 0