Aspir Bitkisi (Carthamus Tinctorius)
Aspir (Carthamus tinctorius), papatyagiller (Asteraceae) familyasında imcelenmektedir ve 50-100 cm kadar uzayabilen, yaz sonuna doğru (Haziran sonuna doğru-Temmuz Başı) sarı, krem, beyaz, kırmızı veya turuncu çiçekleri olan bir bitki türü. Aynı zamanda kır safranı, papağan yemi, boyacı aspiri, haspir gibi isimlerle de çağırılmaktadır. İngilizcede safflower da denmektedir. Bende bu yazımda aspir nedir, faydaları nelerdir, zararları nelerdir, aspir yağının faydaları nelerdir, nerelerde kullanılır, neye iyi gelir gibi sorulara cevaplar aradım. İyi okumalar.
Aspir Nedir
Aspir bitkisinin anavatanı Arabistan Yarımadası olup, İran, Hindistan, Pakistan gibi ülkelere yayılmaktadır. Türkiye'de Anadolu'da yabani biçimde rastlanmakta ve ekimi de gerçekleştirilir. Benzerliğinden kaynaklı ticarette safran bitkisiyle sürekli karıştırıldığından "yalancı safran" adı verilmektedir. Aspir, Türkiye'de Eskişehir, Burdur, Isparta gibi belli bölgelerde üreticiliği yapılmaktadır. 2008 yazından itibaren Trakya bölgesinde bölgenin yağ ihtiyacını karşılamakta ayçiçeğine olan bağımlılığı azaltmak için aspir ekimi özendirilmektedir ve ciddi yol alınmıştır.
Aspir Bitkisinin Faydaları
Aspir bitkisinin regl kanamalarına iyi geldiği bilinmektedir. Müshil etkisi ile kabızlığa karşı faydalıdır. Kolesterolü ve kan şekerini dengelemeye yardımcı olur. Bağışıklık sistemini güçlendirir. Başta prostat ve göğüs kanseri olmak üzere kansere karşı da koruyucudur. Vücutta biriken fazla yağı eriterek kilo vermeyi kolaylaştırdığı gibi yağ dokusunun enerjiye ve kas dokusuna dönüşmesine de katkıda bulunur.
Ayrıca, kas dokusunu ve kütlesini koruyucu ve yaşlanmanın etkilerini azaltıcıdır.Aynı zamanda aspir bitkisi vücutta kendiliğinden biriken fazla yağları eritmektedir, metabolizmayı hızlandırıcı etkidedir, doğumdan sonra yaşanan çatlaklara iyi gelir, cildi nemlendirici etkidedir ve aynı zamanda yenileyicidir, anti-oksidant etkiye de sahiptir, damar sertliği problemine iyi gelir, kabızlığa karşı etkilidir, kolesterol ve yağ şekerini de dengeleyici etkidedir.
Aspir Çayı
Aspir tohumu ve aspir çiçeği kurutularak ve sonrasında kaynatılarak kullanılır. Aynı zamanda, tohumlarından aspir yağı elde edilmektedir. Aspir Yağı, romatizma yaşanan bölgeye sürülürse romatizma ağrılarını hafifletir.
Aspir Yağı
Aspir yağı, yıllık, devedikeni benzeri bir bitki olan bitkisinin tohumlarından, yağı dışında pek çok dal ve az bilinen kullanımı ile elde edilmektedir. Geçmişte, aspir tohumu tipik olarak boyalar için kullanılmıştır, ancak son birkaç yıl içinde çeşitli kullanım alanlarına sahip olmuştur. Yunanlılara ve Mısırlılara kadar uzanan kültürler için önemli bir bitki olmuştur.
Dünyada bu bitkiyi yetiştiren yaklaşık 60 ülke var, ancak toplam verim dünya çapında yılda sadece yaklaşık 600.000 ton üretilmektedir. Modern tarihte, tohumlardan elde edilen bitkisel yağ bitkinin en değerli unsurudur ve üretimin büyük kısmı bu amaçla kullanılmaktadır. Bununla birlikte, yağ, yaygın olarak kullanılan diğer, daha az sağlıklı bitkisel yağların yerine iyi bir ikamedir, bu nedenle pazar tüm dünyada büyümeye devam eder.
Aspir Yağı Kullanımı
Aspir yağı; metebolizmayı hızlandırır. Yağ yakıcıdır. Doğum sonrası çatlaklarını yok eder. Kabızlığı yok eder doğal müshildir. Adet kanamalarını kolay olmasını sağlar. Bağışıklığı güçlendirir. Kan şekerini düzenler. Kolestrolü düzenler. Prostatı önler. Göğüs kanserini önler. Zayıflamaya yardımcıdır. Yaşlanmayı geciktirir.
Renkli çiçekleri (petaller) gıda ve kumaş boyasında kullanılır. Tohumlarında % 30-45 arasında yağ bulunur ve yemeklik yağ olarak kullanılır. Yağı,sabun, boya, vernik, cila olarak kullanıldığı gibi, Linoleik asit içerdiğinden yemeklik yağ kalitesi yüksektir. Ayrıca yağı biyodizel olarak kullanılabilir, küspesi ise hayvan yemi olarak kullanılır (küspesinde ortalama % 25 protein vardır). Güneydoğu Anadolu bölgesinde ise pilavlara tat vermek için kullanılır.
Aspir Yağının Yan Etkileri
Aspir yağını kullanmadan evvel kesinlikle doktorunuza danışarak kullanmanız gerekmektedir. Özellikle bazı besinlere karşı alerji problemi yaşıyorsanız yada kronik bir hastalığınız varsa, ilaç kullanıyorsanız kesinlikle doktorunuza danışarak tüketmeniz gerekmektedir.
Aspir yağı tüketimi bazı durumlarda alerjik reaksiyonlara yol açabilir. Kimi insanlarda mide bulantısı, kusma, mide ağrılarına veya kramplara yol açabilir.
Aşırı tüketimi kan basıncında düşmeye yardımcı olur. Tansiyonu düşük olan kişiler yani hipotansiyona sahip kişiler aspir yağı kullanmadan evvel kesinlikle doktorlarına danışmalıdır.
Aşırı tüketimi ile ishal durumu yaşanabilir.
Yorumlar
Yorum Gönder