Kavak Ağacı (Salicaceae)
Kavak Ağacı Özellikleri
Kavak, söğütgiller (Salicaceae); familyasından Populus cinsini oluşturan hemen bütün türleri ağaç halinde bulunan odunsu bitkilerdir. Kavaklar tohumla üretilebilirlerse de, çimlenme özelliklerini çabuk yitirdiklerinden, bunlar da söğütler gibi vejetatif olarak çelik yoluyla çoğaltılırlar.
Işık ağaçlarıdır, hızlı büyürler; akarsu kenarlarında ve dolma arazide iyi gelişirler. Durgun sulu yerlerde, ağır topraklarda iyi gelişme gösteremezler ve genelde sığ bir kök sistemi yaparlar. Kavak ekimi ve üretimi Türkiye'de hemen hemen her bölgede yapılmaktadır. Her bölgenin doğal koşullarına bağlı kavak çeşitliliği vardır.
Türkiyede doğal olarak biri melez olmak üzere 5 tür kavak ağacı vardır. Ak kavak (Populus alba) Fırat kavağı (Populus euphratica) Kara kavak (Populus nigra) Titrek kavak (Populus tremula) Boz kavak (Populus x canescens) (P. alba x P. tremula melezi)
Türkiye'nin en büyük kavak ormanları Samsun ili, Terme ilçesindedir. Kanada'dan sonra dünyada ikinci yerdedir.[kaynak belirtilmeli] Yeşilırmak ovasında, yaşayan halkın geçim kaynaklarından en önemlisi kavak yetiştiriciliğidir. Terme'den bütün Türkiye'ye ve yurtdışına kavak ihracatı yapılmaktadır.
Kavak Ağacı Türleri
Türkiye’de yetişen 6 çeşit kavak ağacı bulunmaktadır. Bu 6 çeşit kavaklardan boz kavak çeşidi melez özellikler taşıyan kavaktır.
Kara Kavak Ağacı
Kara kavak 30 metreye kadar uzayabilir. Baharın gelmesiyle çiçek açar. Tohumlarının olgunlaşması ise yaz aylarını bulur. Kara kavağın en iyi yetiştiği toprak nemli özelliğe sahip topraktır.
Servi Kavak Ağacı
Bu ağaç dağınık tipte dallara sahiptir. Şekil olarak piramide benzeyen taç kısımları vardır.
Ak Kavak Ağacı
Ak kavak ağacının yapraklarının alt bölümlerinin rengi beyaza çalmaktadır. 40 metreye kadar gelişip yükselti kazanabilmektedir. Ağacın gövdesinde parlak beyaz kabuklar bulunur. Bu beyaz kabuklar uzun yıllar boyunca üzerinde kalır.
Boz Kavak Ağacı
Ülkemizde yetişen diğer kavak ağaçlarından farklı olarak melez yapıdadır Ak Kavak ve Titrek Kavak ağaçlarının melezi olarak üretilmiştir. Bundan dolayı bu ağaç her iki türe de benzer. Boyları 20 metreye kadar uzayabilir. Boz kavak ağaçları adeta pürüzsüz bir görünüme sahiptir.
Fırat Kavağı
12 metreye kadar Fırat Kavakları uzar. Boyu diğer kavak ağacı çeşitlerine göre kısadır. Dalları ince yapılıdır. Nehir boylarında daha sık görülmektedir.
Titrek Kavak Ağacı
Yükseklikleri 25 metreye kadar varabilir. Bu ağacın oldukça sık dalları vardır. Öncelikle erkek çiçekler açar ve ardından 10 gün sonra dişi çiçekleri açmaktadır. Yetişme yerleri dağların en üst bölümleridir. Rutubeti oldukça bol ormanlardır. Kabukları tedavi maksatlı kullanılabilmektedir. Titrek ağacının kabuklarından elde edilen çay ateşi düşürücü ve ağrıları azaltıcı niteliktedir.
Kavak Ağacının Faydaları
Yaprak tomurcukları tanen, uçucu yağ, mum, salisin ve populin adı verilen glikozitleri taşır. Ağrı kesici ve ateş düşürücüdür. Romatizma ve basur şikayetlerini azaltır. Prostat büyümesini engellemeye yardımcı olur.
İdrar ve balgam söktürür. İshale karşı faydalıdır. Açmazdan evvel toplanmış çiçek ve yaprak tomurcukları kullanılır. Tanen, uçucu yağ, salisin ve populin glikozitleri bulunmaktadır. Kavak tomurcuklarından hazırlanan merhemler hemoroit (basur) ve romatizma tedavisinde kullanılmaktadır.
Kavak Ağacı Nasıl Kullanılır
Karakavak odunun yakılmasından kömür elde edilir. Mide ve bağırsaklardaki gazı giderir. Yine bu kömürden yapılan diş tozları da dişlerin temizlenmesinde ve diş etlerinin kuvvetlendirmekte kullanılır.
Tomurcukları toplanıp kurutulduktan sonra suda kaynatılıp çay şeklinde içilerek ya da merhem haline getirilerek kullanılır. Kavağın faydalarından bir başkası da safra kesesinde bulunan kumun; ve taşın dökülmesidir; bunun için kavak yapraklarının kaynatılarak suyunun içilmesi gerekmektedir.
Yorumlar
Yorum Gönder