Eğir Otu (Acorus Calamus)

Eğir otu yılanyastığıgiller familyasında incelenmektedir. Göllerde, bataklıklarda, su kenarlarında yetişmektedir. Yetiştiği yerin sürekli şekilde ıslak olması gerekmektedir. Durgun akarsu ve göl kıyılarında 1100 m yüksekliklere kadar yetişebildiğini biliyoruz. Çok yıllık otsu bir bitkidir. Kökü yere yatık bir şekilde paralel biçimde uzar, eklemli, bas parmak kalınlığında 50 cm kadar uzunlukta ve yeşilimsi bir kahve rengi şeklindedir. Boğum yerlerinden ince uzun kökçükler bulunur. Köklerin mandalinaya benzer bir kokusu bulunur. Taze iken bibere çalan bir acı ve yakıcılığı bulunur. Kurutulduğunda ise acılık biraz olsun gider. Bende bu yazımda eğir otu nedir, faydaları nelerdir, sivilce geçirmede işe yarar mı, eğir otu çayı nasıl yapılır gibi sorulara cevaplar aradım. İyi okumalar.

Eğit Otu (Acorus Calamus)

Eğir Otu (Acorus Calamus), yılanyastığıgiller ailesinde incelenen bir bitki türüdür. Halk arasında hazanbel, azak eyeri, azak ereği, eğil, yer otu adıyla da bilinmektedir. Bitkisel yağlar, A vitamini, C vitamini ve prostat büyümesine engel olan etken maddeler barındırmaktadır.

Eğir otu ülkemizde Karadeniz bölgesinde ve İç Anadolu Bölgesinde yetişen bir bitki türüdür. Boyu aşağı yukarı 100 –150 cm arasında değişmektedir. Suyu seven ve sulak yerde yetişmesi gereken bir bitki türü olduğundan genel anlamda sulak alanlarda yetişmektedir. Meyvesi bitkinin ortasında bulunmaktadır. Ekşi bir tadı olmakla beraber meyveleri siyah ve gri renklidir.

Azakeğeri, ve hazambel  olarak da söylenen bu su bitkisi, çoğunlukla göllerin, su birikintilerinin ve durgun suların kıyılarında yetişmektedir. Yassı bir yapıya sahip olduğundan sapın ortasında, konik şekilde yeşilden kahverengi- sarıya kadar değişen bir koçanı bulunmaktadır.

Çok yıllık, otsu bir bitkidir. Yaprakları şerit biçiminde, kenarları kıvırcıklı, kokulu ve boyuna çizgilidir. Çiçekler 5-9 cmuzunlukta bir başak durumunda toplanmışlardır. 1550 yıllarında Türkiye'den Avrupa'ya tıbbi bitki olarak götürülmüş ve bu şekilde Avrupa'ya yayılmıştır.

Anadolu'da Ave1 metrekadar uzun olabilen kökü, tazeyken kokulu bir acılığa sahiptir. Kurutulduğunda bu etkinlikleri azalır. İlkbahar başlangıcında veya sonbahar sonunda toplanır. Dış kabuğu soyulduktan sonra veya soyulmadan güneşte kurutulur. %1,5-3,5 arasında uçucu yağ taşır. Bu yağda asamil alkol, ögenol ve asaron bulunmaktadır

Eğir Otunun Faydaları

Özellikle sindirim sistemi üzerine olan etkisi ile oldukça faydalıdır. Aynı zamanda iştah açıcıdır ve iştahsızlığı giderir. Mide ve bağırsakları kuvvetlendirir. Gastrit, mide ülseri ve ekşimesinde faydalıdır. Karın ağrısını geçirir. İdrar, gaz ve adet söktürücüdür. Spazmları giderir. Sinirleri yatıştırır, ağrıları dindirir ve ateşi düşürür.

Terletici bir etkiye sahiptir. Romatizma ve nikris şikayetlerini azaltır. Böbrek rahatsızlıklarına iyi gelen eğirotu, sarılıkta da oldukça faydalıdır. Vücudu zehirli maddelerden arındırmaya yardımcı olur. İştah açıcı özelliğinin yanısıra, mide ve barsak gazlarını yok eder, mide ekşimesinde kullanılır.

Ayrıca gut hastalığı ve sarılık tedavisinde kullanılmaktadır. Yatıştırıcı özellikleri bulunmaktadır. Ateş düşürür, ter söktürür ve diş etlerini kuvvetlendirir.

Eğir Otunun Genel Sağlığa Faydası

• Bütün sindirim sistemi problemlerinde, mide ve bağırsak gazları problemlerine iyi gelir.
• Mide ekşimesi problemine oldukça iyi gelir.
• İştah açıcı bir özelliğe sahip olduğundan, solgunluğun giderilmesine yardım eder.
• Sindirim uyarıcı ve safra salgılarını arttırıcı niteliktedir.
• Beslenme ile ilgili metabolizma bozukluklarına iyi geldiğinden, beslendiği halde kilo alamayan kişilerin problemlerin çözmede etkilidir
• İshalin tedavisine de oldukça iyi gelmektedir.
• Bağırsak kanserlerinde tıbbi tedavi yöntemlerine yardımcı olarak kullanılmaktadır.
• Şişkinlikten dolayı oluşan koliklere karşı etkilidir.
• Kereviz kökü ile beraber prostat büyümesine karşı kullanılmaktadır.
• Çocuklarda tahıl alerjileri noktasında oldukça faydalıdır.

Eğir Otu Çayı

Eğir otunun taze kökleri, kabuklarından soyulduktan sonra kurutulup suda kaynatılarak çayı demlenir. Eğir kökünden yapılan çay içilebileceği gibi harici olarak da kullanılabilir. Eğir Kökü çiğnenirse diş ağrısını keser ve diş etlerini güçlendirir.

Eğir otunun rizomu (kökgövdesi), sonbahar başı ile ortası arasında bulunduğu çamurlu topraktan kanca kullanılarak sökülür.

Yaprakları ayrılıp rizomu iyice temizlenir. Uzunlamasına ikiye bölünür ve gölge bir yerde kurutulur. Kuruyan kökleri dilimlenir.

Bunlardan 2 tatlı kaşığı alınır, üzerine 1 bardak kaynar su dökülüp 10-15 dakika demlendirilerek bir infüzyon hazırlanır. Her yemekten yarım saat önce bu infüzyondan birer bardak içilir.