Dere Otu (Anethum Graveolens)
Yemeklerde ve salatalarda sıkça kullanılan dere otunun hem yaprak hem de tohum biçiminde tüketebilirsiniz. Yüzyıllarca bu ot bitkisel tedavi olarak kullanılmıştır. Özellikle antik Mısırlıların bu otu parfüm ve kozmetik malzemelerinin hazırlanışında da kullanıldığı bilinmektedir. Bende bu yazımda dere otu neye iyi gelir, faydaları nelerdir, zayıflatır mı, zararları nelerdir, nasıl kullanılır gibi sorulara cevaplar aradım. İyi okumalar.
Dere otu , maydanozgiller (Apiaceae) familyasında incelenen, anavatanı Asya olan tek yıllık bir bitki türüdür. Anavatanı Avrupa'nın güneyi ve Asya'nın batı kesinleridir. Türkiye'de de yabani biçiminde bulunduğu gibi, kültür bitkisi olarak bahçelerde de yetiştirilir ve Durakotu, Tarhanaotu, Tereotu da denmektedir.
Akdeniz havzası kökenli, bir ya da iki yılIık dayanıklı otsu bir bitki olup ülkemizde yaygın biçimde yetişmektedir. 60 cm. kadar uzayabilir. Gövdesi yeşil ve ya mavi-yeşil renkli, yuvarlak kesitli, içi boş ve bir ana gövdeden dallara ayrılan yapıya sahiptir.
Hoş kokulu, iplik gibi ince yapılı ve tüylü olan yeşil ya da mavi-yeşil yaprakları; yaz ortalarında20 cm. kadar genişlikte şemsiyeye benzer salkımlar oluşturarak açan sarımsı renkli, hoş kokulu minik çiçekleri vardır. Oval biçimli, yassı ve esmer kahverengi küçük tohumları (meyvesi) da hoş kokulu olur. Bitki, tohumlarıyla çoğalır.
Dere otunun tıbbi bakımından en önemli bölümü olan tohumları, bileşiminde karvon: limonen adlı maddeler bulunan % 4 oranındaki uçucu yağ ile ayrıca pektin, reçine ve bazı mineralleri içerir. Bu tohumlar aynen ya da ezilip baharat olarak bazı yemek ve besinlere katılır. Bitkinin yaprakları, çeşni vermesi için, yemek ve salatalara konur. Dereotu nefesin kötü kokusunu temizler. Bunun için tohumlan ağızda çiğnenir
Besin ve ilaç olarak bedene yararlı nitelikleri ta Eski Mısırlılar zamanından beri bilinen dereotunun tıbbi etkileri ve bunlardan yararlanma yöntemleri şöylece sıralanabilir: Sinirleri yatıştırır ve bedeni rahatlatır.Mide ve bağırsak gazlarını söktürür.
Özellikle bebeklerde gaz söktürücü etkisi ile sıkça kullanılmaktadır aynı zamanda sindirimi kolaylaştırır. Karın ağrılarına iyi gelir. Mineral yönünden zengin olduğu için tuzsuz rejimlerde yer alır. Hıçkırığı kesici etkisi vardır. Süt bezlerini uyardığından emzikli annelerde süt gelişini artırır. Kusma refleksini bastırır.
Bütün bu etkilerini sağlamak üzere, tohumları iyice olgunlaşmadan önce bitki kesilip çok sıkı olmayan demetler halinde bağlanarak kurutulur. Tohumları iyice olgunlaşıp renkleri esmer kahverengine dönüşünce yere temiz bez ya da kâğıt serilip üzerinde demetler dövülerek tohumlarını dökmesi sağlanır.
Bu tohumlardan 1-2 tatlı kaşığı alınarak hafifçe ezilip üzerine 1 bardak kaynar su dökülür ve 10-15 dakika süreyle demlendirilir. Yemeklerden önce bu infüzyondan birer bardak içilir.
Dereotu doğru ve ölçülü tüketildiği sürece sağlık bakımından faydalıdır. Aşırı tüketime bağlı şekilde bazı yan etkilere sahiptir. Hamilelik döneminde dere otu tüketiminde özellikle dozuna dikkat etmek oldukça önemlidir.
Kadınlar emzirme döneminde dere otu tüketiminin ne kadar güvenli olduğu yönünde yeterli araştırma gerçekleştirilmemiştir, bu yüzden doktorunuza danışmak oldukça önemlidir. Özellikle dereotu suyu ve dereotu, cildi güneş ışığına karşı fazlaca duyarlı ve hassaslaştırmaktadır. Bundan kaynaklı dereotu, cildin güneş yanığı olma riskini yükseltmektedir. Dereotu, kan dolaşımını özellikle regl kan dolaşımını hızlandırmakta ve kanı sulandırıcı etkide bulunmaktadır. Bundan kaynaklı, hamile kadınların çok fazla dereotu tüketmeleri, düşük yapmalarına neden olabilmektedir.
Dere Otu ve Özellikleri
Dere otu , maydanozgiller (Apiaceae) familyasında incelenen, anavatanı Asya olan tek yıllık bir bitki türüdür. Anavatanı Avrupa'nın güneyi ve Asya'nın batı kesinleridir. Türkiye'de de yabani biçiminde bulunduğu gibi, kültür bitkisi olarak bahçelerde de yetiştirilir ve Durakotu, Tarhanaotu, Tereotu da denmektedir.
Akdeniz havzası kökenli, bir ya da iki yılIık dayanıklı otsu bir bitki olup ülkemizde yaygın biçimde yetişmektedir. 60 cm. kadar uzayabilir. Gövdesi yeşil ve ya mavi-yeşil renkli, yuvarlak kesitli, içi boş ve bir ana gövdeden dallara ayrılan yapıya sahiptir.
Hoş kokulu, iplik gibi ince yapılı ve tüylü olan yeşil ya da mavi-yeşil yaprakları; yaz ortalarında20 cm. kadar genişlikte şemsiyeye benzer salkımlar oluşturarak açan sarımsı renkli, hoş kokulu minik çiçekleri vardır. Oval biçimli, yassı ve esmer kahverengi küçük tohumları (meyvesi) da hoş kokulu olur. Bitki, tohumlarıyla çoğalır.
Dere Otunun Faydaları
Dere otunun tıbbi bakımından en önemli bölümü olan tohumları, bileşiminde karvon: limonen adlı maddeler bulunan % 4 oranındaki uçucu yağ ile ayrıca pektin, reçine ve bazı mineralleri içerir. Bu tohumlar aynen ya da ezilip baharat olarak bazı yemek ve besinlere katılır. Bitkinin yaprakları, çeşni vermesi için, yemek ve salatalara konur. Dereotu nefesin kötü kokusunu temizler. Bunun için tohumlan ağızda çiğnenir
Besin ve ilaç olarak bedene yararlı nitelikleri ta Eski Mısırlılar zamanından beri bilinen dereotunun tıbbi etkileri ve bunlardan yararlanma yöntemleri şöylece sıralanabilir: Sinirleri yatıştırır ve bedeni rahatlatır.Mide ve bağırsak gazlarını söktürür.
Özellikle bebeklerde gaz söktürücü etkisi ile sıkça kullanılmaktadır aynı zamanda sindirimi kolaylaştırır. Karın ağrılarına iyi gelir. Mineral yönünden zengin olduğu için tuzsuz rejimlerde yer alır. Hıçkırığı kesici etkisi vardır. Süt bezlerini uyardığından emzikli annelerde süt gelişini artırır. Kusma refleksini bastırır.
Dere Otu Nasıl Kullanılır
Bütün bu etkilerini sağlamak üzere, tohumları iyice olgunlaşmadan önce bitki kesilip çok sıkı olmayan demetler halinde bağlanarak kurutulur. Tohumları iyice olgunlaşıp renkleri esmer kahverengine dönüşünce yere temiz bez ya da kâğıt serilip üzerinde demetler dövülerek tohumlarını dökmesi sağlanır.
Dere Otu Çayı
Bu tohumlardan 1-2 tatlı kaşığı alınarak hafifçe ezilip üzerine 1 bardak kaynar su dökülür ve 10-15 dakika süreyle demlendirilir. Yemeklerden önce bu infüzyondan birer bardak içilir.
Dere Otu Zararları
Dereotu doğru ve ölçülü tüketildiği sürece sağlık bakımından faydalıdır. Aşırı tüketime bağlı şekilde bazı yan etkilere sahiptir. Hamilelik döneminde dere otu tüketiminde özellikle dozuna dikkat etmek oldukça önemlidir.
Kadınlar emzirme döneminde dere otu tüketiminin ne kadar güvenli olduğu yönünde yeterli araştırma gerçekleştirilmemiştir, bu yüzden doktorunuza danışmak oldukça önemlidir. Özellikle dereotu suyu ve dereotu, cildi güneş ışığına karşı fazlaca duyarlı ve hassaslaştırmaktadır. Bundan kaynaklı dereotu, cildin güneş yanığı olma riskini yükseltmektedir. Dereotu, kan dolaşımını özellikle regl kan dolaşımını hızlandırmakta ve kanı sulandırıcı etkide bulunmaktadır. Bundan kaynaklı, hamile kadınların çok fazla dereotu tüketmeleri, düşük yapmalarına neden olabilmektedir.
Yorumlar
Yorum Gönder